{F} Das Experiment. Een aantal mannen wordt bij wijze van psychologisch experiment onderverdeeld in een clubje wachten en een clubje gevangenen. Binnen de kortste keren loopt het experiment uit de hand omdat de wachten zich ontpoppen tot enorme sadisten. Een nare, nare film. De pretenties over dat hier wel eens even de Ware Aard van de Mens zullen worden onthuld, spatten van het scherm, maar ondertussen is de psychologie plat en onbenullig. Hoeveel enger zou het bijvoorbeeld niet zijn geweest als men meer moeite had gedaan je te laten begrijpen waarom de wachten zich zo gaan gedragen. Nu moet de film het hebben van idiote situaties als dat de verantwoordelijke psychologen om onduidelijke redenen een hele avond niet aanwezig zijn en de wachten dan uit alle macht beginnen te beuken. Toen ben ik trouwens weggelopen, dus ik weet niet hoe de film afloopt. Het echte verhaal, waarop de film ten dele gebaseerd is, is veel gruwelijker: The Stanford Prison Experiment. Dat geldt tot op zekere hoogte zelfs ook voor de BBC-versie van eerder dit jaar.
Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.
Met een vertaling van Ton Naaijkens. Dit is het verslag van een mislukking. Paul Celan is een groot dichter die ook in Nederland gerespecteerde liefhebbers heeft, en door een van hen, de hoogleraar Duits en vertaalwetenschap Ton Naaijkens, in het Nederlands is vertaald. Celans verhaal - dat van een Duitstalige Roemeense Jood die na de oorlog het Duits opnieuw moest uitvinden om een glimp de verschrikkingen op te kunnen schrijven - is indrukwekkend, en zijn Verzamelde gedichten zijn in het Nederlands ongehoord prachtig opgeschreven. Maar het boek ziet er ook uit als een brok geblakerd beton, en het is me niet gelukt om er doorheen te breken. Ik begrijp niet wat ik als lezer verondersteld wordt te doen met een gedicht als: Das umhergestossene Immer-Licht, lehmgelb, hinter Planetenhäupten Erfundene Blicke, Seh- narben, ins Raumschiff gekerbt, betteln im Erden- münder. (Het alle kanten op gestoten steeds licht, leemgeel, achter planetenhoofden. Bedachte blikken, kijk- krasse
Reacties