Chinua Achebe. Things fall apart. London: Penguin, 2006 (1951).

Ik geef toe: voordat hij eerder dit jaar de Man Booker International Prize won, had ik nog nooit van Chinua Achebe gehoord. Toen ik hem vervolgens googelde, bleek hij op allerlei lijsten voor te komen van 's werelds belangrijkste schrijvers, en zijn boek Things fall apart een plaatsje te hebben op allerlei lijsten met de belangrijkste boeken van dit moment of misschien zelfs aller tijden.

Ik heb het boek meteen besteld en het is inderdaad indrukwekkend. Okonkwo heeft in zijn dorp grote faam verworven als onverschrokken strijder, heel anders dan zijn slappe, laffe vader. Je ziet hem voor je: een man van staal en een man van aanzien, ondanks zijn af en toe onbeheerste aggressie. Iemand die zichzelf een naam heeft verworven als hij per ongeluk tijdens een feest een stamgenoot doodt. Hij wordt volgens de regels voor zeven jaar verbannen, en zou onder andere omstandigheden terug zijn gekeerd en alsnog hebben gestreden voor zijn aanzien. Helaas, de omstandigheden zijn niet anders: we leven aan het eind van de negentiende of het begin van de twintigste eeuw en blanke mannen komen dorpsgenoten bekeren en een nieuw rechts- en regeringssysteem brengen. Okonkwo, de onbuigzame, gaat daaraan tenonder: zijn wereld valt letterlijk uit elkaar, alles waarvoor hij gestreden heeft, gaat ten onder.

Ik geloof niet dat ik ooit zo'n sterk boek over het kolonialisme heb gelezen — sterk vooral omdat de hoofdpersoon helemaal niet zo sympathiek is, maar toch zijn lot niet verdient. Sterk omdat de gekoloniseerden mensen zijn: aardig of niet aardig, stoer of laf, rechtvaardig of onbeheerst — mensen.