Tayeb Salih. Season of Migration to the North. London: Penguin, 2003 (1966).

-
Tayeb Salih. Season of Migration to the North Vertaling: Denys Johnson-Davies.

Ik weet niet of er al veel literatuur over de overeenkomsten is, maar ik moest bij het lezen van Season of Migration to the North onweerstaanbaar denken aan L' Étranger. Er hangt eenzelfde broeierige sfeer van wantrouwen, de hoofdpersoon (Mustafa Sa'eed) van Salih is net zo gevoelloos als Meursault bij Camus, de taal is net zo zeer een combinatie van soberheid en spanning.

Sa'eed is in zijn jonge jaren omdat hij zo talentvol was vanuit zijn geboorteland Soedan via Cairo naar Londen gestuurd. Hij heeft er een opleiding gevolgd tot econoom, kreeg in linkse kring een zekere aanhang hoewel je de indruk krijgt dat de kwaliteit van zijn werk eigenlijk te wensen overliet, maar werd vooral bijna letterlijk een vrouwenverslinder. Twee jonge Britse vrouwen pleegden zelfmoord om hem, met een derde trouwde hij om haar uiteindelijk in een Othello-achtige scene — er wordt herhaaldelijk naar Shakespeare verwezen — dood te steken.

Oost ontmoet West, en uiteindelijk zullen de twee elkaar nooit begrijpen. Of zijn het eigenlijk alleen de individuele mensen die onder de invloed van elkaars aanwezigheid tot de onbegrijpelijkste daden in staat zijn? Uiteindelijk vind ik Migration sterker dan L' Étranger: de psychologie is complexer, er schurkt nog veel meer smerigheid en verdriet en woede onder de oppervlakte.

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Het eerste kwart: Lize Spit, Het smelt

-
Afbeelding
Het lijkt me niet onwaarschijnlijk dat de oervorm van de fictie het spel is, het kinderspel: "Jij was de vader en ik de moeder." Je bedenkt iets, en je bedenkt samen iets. In die oervorm is er nog geen onderscheid tussen spreker en luisteraar, je bouwt samen aan dat presens historicum. Het kinderspel is het structurerende element van Lize Spits roman Het smelt. Het gaat daarbij om gruwelijke spelen – maar niemand heeft gezegd dat kinderspel alleen maar gezellig samen een huisje bouwen van Lego is. De titel verwijst naar een raadsel dat Eva, de vertelster in het verhaal, aan andere meisjes opgeeft. De bedoeling van het raadsel is dat die meisjes het niet raden en dat ze daarvoor dan gestraft worden, bijvorbeeld doordat ze hun kleren uitdoen. Het is een raadsel waarbij een geheimzinnige situatie wordt geschetst en de deelnemers door ja/nee -vragen te stellen moeten reconstrueren wat er nu precies gebeurd is. Zoals Eva aan het einde iedereen in haar geboortedorp straft door h...
Meer lezen

Freek Van de Velde. Wat taal verraadt. Een kleine geschiedenis van brein tot beschaving. Lannoo Campus, 2024.

-
Afbeelding
Er is geen groter verhaal te vertellen dan dat van de menselijke taal, uiteindelijk het verhaal van wie en waar wij mensen zijn. Hoe heeft dat wonderlijke taalvermogen, dat vrijwel iedereen bezit op enkele ongelukkigen na, zich in de mens kunnen ontwikkelen? Wat kunnen we uit de taal leren over de oergeschiedenis van de mensheid, over de huidige samenleving en, niet te vergeten, over onszelf als individu? Er is bijna geen serieus verhaal over de mens te vertellen zonder op zijn minst de taal aan te raken — en natuurlijk al helemaal niet zonder taal te gebruiken. De bekende Leuvense taalkundige Freek Van de Velde vertelt dat grote verhaal van taal en mens in zijn boek Wat taal verraadt. Een kleine geschiedenis van brein tot beschaving . Het is een boek dat sprankelt van liefde voor taal, op meerdere niveaus: liefde voor het onderwerp én plezier in het taalgebruik. Wonderlijk verlaagd strottenhoofd Liefde voor het onderwerp heeft Van de Velde zeker. Hij laat de grote lijnen van de taalwe...
Meer lezen

Jan Oegema, Keizersdrama. Lucebert opnieuw, 2024

-
Afbeelding
  Als ik eerlijk ben, kon ik de dreun in februari 2018 niet goed navoelen. Ik kende  Lucebertkenners, en ik kon zien hoe ontdaan ze waren door het nieuws dat de dichter tijdens de Tweede Wereldoorlog in Duitsland fascistische en antisemitische taal had uitgeslagen in brieven aan een Amsterdams meisje. Maar waarom ze zo ontdaan waren, dat kon ik toch niet goed navoelen. Jan Oegema was een van de ontdanen. Niet een die ik ken, maar iemand die duidelijk in diezelfde kring zat. Iemand voor wie Lucebert niet alleen een groots dichter was maar kennelijk ook iemand aan wie je grootse morele kwaliteiten moest toeschrijven, een ziener, ook in politicis.   Hij heeft nu van de dreun iets heel opmerkelijks gemaakt: een studie van Lucebert, zijn zoveelste studie van het oeuvre van de dichter, maar nu een met nieuwe ogen. De ogen die de antisemitische woorden ook hebben gezien. Oegema laat zien hoe precies die onthulling het voor hem mogelijk maakt om met name het late werk van de dich...
Meer lezen