Samuel Beckett. The unnamable. New York: Grove Press, 1980 (1958)

Vertaling: Samuel Beckett

Dat je bijvoorbeeld een roman gaat schrijven over een stem, iemand die onbeweeglijk stil zit en vanaf zekere hoogte alleen maar recht naar voren kijkt en zelfs zijn handen niet beweegt terwijl hij schrijft. Die alleen bepaalde schimmen ziet, en die aan de ene kant wel en aan de andere kant ook weer niet wil vertellen. Die denkt aan personages in eerdere romans van dezelfde auteur, zoals Molloy en Malone Dies. Zodat het boek daarmee een trilogie vormt, die gemakkelijk met de Hel van Dante kan worden vergeleken: alles wordt steeds bewegingslozer in de romans van Beckett, zoals alles ook volkomen stilstaat in het binnenste van de Hel.

Waarom? Je leert iets van het aandachtig lezen van zo'n roman, je leert waartoe een schrijver komt als hij zich volkomen insnoert, hoe een roman verwordt als er geen sprake is van enige actie, maar ook niet van enige overpeinzing.

Dat mag allemaal zijn, maar ik werd er wanhopig van. De eerdere boeken, die waren nog bij vlagen grappig, daar zaten nog personen in, maar de onnoembare is niet alleen onnoembaar, maar heeft ook eigenlijk geen karakter. Hij verkeert in een permanente schemer en is eigenlijk alleen bezig met zijn eigen stem.

Je leert er van alles van, dat is waar. Ik heb bijvoorbeeld geleerd dat ik niet zo geïnteresseerd ben in de vorm dat ik bereid ben een heel boek te lezen dat zich afgeeft met een vormexperiment. Zoals ik waarschijnlijk niet snel het beroemde boek L'Attentat van Perec zal lezen (een boek waarin de letter e niet wordt gebruikt), zo heb ik ook De onnoembare niet kunnen uitlezen. Op een bepaald moment begon ik essays op websites over het boek te lezen, en ze overtuigden me niet. Beckett schijnt humor te hebben en iets te zeggen over de menselijke conditie. Ik geloof dat oprecht, maar ik kan het in dit boek niet vinden.