Aris Fioretos. De laatste Griek. Amsterdam: Querido, 2011.
Vertaling: Hans Peter Westin
Een Britse criticus observeerde vorig jaar in een bespreking van het werk van de Turkse Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk dat deze schrijft in een 'literair Esperanto': een schrijfkunst die niet duidelijk geworteld is inde eigen (voor Pamuk Turkse) tradities, maar die herkenbaar is voor een internationale lezersschaar: een beetje magisch realisme, een verhevigde, exotisch gemaakte sfeertekening van 'lokale' excentriciteiten die door hun fantastische eigenschappen toch ook net zo goed ergens anders geplaatst zouden kunnen worden, enzovoorts.
De laatste Griek is keurig in dat literaire register geschreven. De personen hebben allerlei eigenaardige ideeën over bijvoorbeeld de tijd (dat er best meerdere vrijdagen in een week kunnen zitten) die me minder met de Griekse cultuur te maken lijken te hebben dan met de nalatenschap van García Marquez. Het boek is heel fragmentarisch opgebouwd en bovendien in een ingewikkelde constructie - het is zogenaamd een manuscript voor een krankjorume encyclopedie over alle Grieken overal en altijd. Er is geen zin die niet luidkeels uitroept dat hij literair is.
Het is jammer dat de Grieks-Zweedse schrijver Aris Fioretos deze vorm gekozen heeft, want zijn stof is interessant. Hij handelt vooral over een Griek die eind jaren zestig uit (Grieks) Macedonië naar Zweden emigreert en over zijn voorouders, en heeft daarom een geweldige brok geschiedenis als achtergrond: de tragedie van de Grieks-Turkse oorlog, de burgeroorlog in de jaren veertig, het kolonelsregime in de jaren zestig en zeventig. Omdat er zo'n enorme dikke saus ostentatief literair gedoe overheen wordt gegoten, stemde het boek mij althans gaandeweg vooral tot wanhoop. Al die excentriciteiten (en vooral het humorloze daarvan) begonnen mij vooral te irriteren. Jammer!
Reacties
Met jouw bespreking zet je dit weer in een heel ander licht, een voor de gemiddelde (blog)lezer meer realistische weergave denk ik zo. Kortom, nooit afgaan op 'professionele' reviews alleen (maar altijd je mede-bloggers raadplegen :-) )