Alban McCoy. An intelligent person's guide to catholicism. London: Continuum, 2011 (2001).

Waarom zou een mens in deze wereld katholiek willen zijn? Ik hoor zelf niet tot de heilige moederkerk, maar heb wel ooit op een katholieke school gezeten, ben op een katholieke universiteit gepromoveerd en twee weken geleden in een katholieke kerk getrouwd. Of ik gerekend moet worden tot de intelligent people op wie Alban McCoy, kapelaan van de universiteit van Cambridge zich richt, valt nog te bezien, maar in ieder geval vond ik dit een prettig gidsje. In drie hoofdstukken legt hij uit wat het katholieke geloof in grote lijnen inhoudt: veelgestelde vragen, de tien geboden en de zeven hoofdzonden.

De kern van het katholicisme wordt volgens McCoy gevormd door drie soorten relaties van de mens: tot God, tot het eigen lichaam en tot andere mensen. De nadruk ligt in deze gids op het laatste. Hij wijst er bijvoorbeeld op dat behalve de eerste drie alle tien geboden gaan over relaties tot de medemens, om te beginnen met de oudste en onerbrekelijkste relatie: die met je vader en je moeder. Maar algemener gaat het christendom voor een belangrijk deel over: je naaste liefhebben als jezelf.

Maar het gaat ook over het lichaam, legt McCoy uit in een bespreking van de kerkelijke opvatting over seksualiteit. Hij wijst er ook op dat het katholicisme een van de weinige geloven is die in de eucharistie expliciet het lichamelijke viert, die de ziel niet alleen maar probeert los te snijden van het lichaam.

Over God wordt alles bij elkaar misschien nog het minst gezegd. McCoy geeft toe dat het misschien niet mogelijk is om iemand te bekeren: geloof is een gave van God, die zich niet laat afdwingen. Zo denk ik er ook over. Het katholicisme lijkt me een volkomen redelijk en coherent wereldbeeld. Ik deel het alleen niet en wil desgewenst ook best toegeven dat dit ligt aan een gebrek aan gave. (Ik verlang alleen ook niet naar die gave. Ik heb er wel respect voor, en minachting voor mensen die het christendom zomaar wegzetten als een misdadige en/of belachelijke vertoning. Maar ik heb heen behoefte me te bekeren.)

Op de grote vragen heeft McCoy — natuurlijk — geen antwoord. Wat is nu precies geloven? En wat is er nu wel of niet waar in andere wereldgodsdiensten? En vooral: hoe zit het met telt kwaad in de wereld? Aan dat laatste onderwerp wijdt hij een heel betoog, maar dat stelt nogal teleur. Zo zegt hij dat veel kwaad in een ander licht bezien juist goed is - wat slecht is voor het verscheurde reetje is goed voor de hongerige leeuw - maar er is natuurlijk ook wel veel slechtheid zonder enig nut (de storm die een jongetje in de zee smijt).

Gelovig wordt een mens er niet van, maar misschien vallen sommige ongelovigen wel van hun geloof. Het atheïsme lijkt soms steeds monotheïstischer te worden, te veronderstellen dat we wel zo ongeveer weten hoe de wereld in elkaar zit. Volgens mij weten we er bijna niets meer. We kunnen alleen maar profiteren van een veelheid van zinnige standpunten.