Eva Rovers. Boud. Het verzameld leven van Boudewijn Büch. Amsterdam, Prometheus, 2016.

Toen Boudewijn Büch overleed, was ik hem eigenlijk al een beetje uit het oog verloren. Ik heb geen enkel van zijn optredens bij Barend & Van Dorp ooit gezien, maar ook de laatste jaren van De wereld van Boudewijn Büch heb ik gemist, ik las over het algemeen de bladen niet waar hij columns in schreef en nu ik Eva Rovers' biografie lees merk ik dat ik eigenlijk alleen de boeken ken van rond het midden van de jaren tachtig.

De tijd dat ik zelf voor het eerst enorme stapels boeken begon te verslinden.

De laatste jaren kom ik hem weleens tegen. Hij heeft nog steeds een enorme naam onder met name tv-makers als hét voorbeeld van een popularisator van cultuur en van wetenschap, vanwege zijn enthousiamse, vanwege zijn mooie verhalen. Zo moet het eigenlijk, hoor ik die tv-makers zeggen.

Als je dit boek leest, denk je: ja, zo moet het misschien voor de televisie; maar zo moet het misschien niet voor de mens.

Wat vooral opvalt, bij Büch, is hoe oppervlakkig alles was in allerlei opzichten. Ja, het waren briljante, mooie verhalen en hij schreef er ook leuke stukjes over; maar tot een echt nieuw inzicht, of een groot boek kwam het niet. Zelfs, schrijft Rovers, wist hij mensen misschien wel te enthousiasmeren voor, pakweg, Goethe, maar zonder echt uit te leggen wat er zo goed was voor dat werk (en, zou ik willen toevoegen, zonder dat Nederlanders aantoonbaar Goethe zijn gaan lezen).

Dat valt allemaal nog te behapstukken, maar het was ook emotioneel oppervlakkig. Niemand kwam ooit echt dicht bij Boudewijn (de intieme titel Boud is in dat opzicht een beetje misplaatst, al zijn er natuurlijk ook andere betekenissen.) Hij stootte iedereen af die te nabij kwam. Hij verstopte zich, achter een facade van wat Rovers autobiografictie noemt, en uiteindelijk in zijn boekenpaleisje in de grachtengordel.

De tv maakte van Büch precies wat de tv van mensen maakt: een spetterende buitenkant met een onbekende binnenkant. Want zelfs dat verzamelen had uiteindelijk geen duidelijke kern – afgezien van de collectie oude reisboeken was het vooral véél.

Ik ben hem door Boud weer een stuk sympathieker gaan vinden, Büch, een man die uit alle macht iets probeerde, al wist hij zelf vermoedelijk niet wat. De man die grote liefde projecteerde op dodo's, Mick Jagger en Goethe en daar inderdaad heel fascinerend en amusant over wist te vertellen. En die verslaafd raakte aan het medium dat hem aandacht gaf en zorgde voor geld waarmee hij 'spulletjes' kon kopen. Die volgens tv-makers liet zien hoe het hoorde en daar zelf door werd verscheurd.

Reacties

Interessant ik hoor veel herkenbare constateringen. Wij hadden het onlangs ook over dit boek in onze podcast https://brug.info/brug3-biografie-boudewijn-buch-en-happy-mondays/ (vanaf 17:50).
Koen zei…
Hij heeft minstens één Nederlander zover gekregen dat hij Goethe is gaan lezen en dat ben ik. Hoewel ik zelden herlees, heb ik Verdichting en Waarheid al drie keer achter de kiezen. Ik was al fan van zijn tv-programma, heb ze ook allemaal op dvd en kijk ze ook nog steeds. Hij wist en weet mij dus nog steeds enthousiast te maken voor zaken. Ik heb niets met zijn fictie, zal er ook niet snel aan beginnen, maar vond "Boud" dan wel weer erg verhelderend om te lezen. Het geeft voor mij een meerwaarde aan zijn programma's en boeken.

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.