Martijn Neggers. Spoetnik. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 2018

-
Als Spoetnik van Martijn Neggers zich niet in Helmond had afgespeeld, maar in Parijs, was het een heel geloofwaardige hedendaagse Franse roman geweest – het verhaal van iemand die binnen de kortste keren volkomen vereenzaamt. Hij heeft zich in Helmond gevestigd omdat hij er een baan kon krijgen als leraar maatschappijleer, maar binnen de kortste keren blijkt dat hij de hem toegewezen klassen niet aankan en erger, dat die klassen hem zelf verwijten dat hij hen niet aankan. Ook zijn buren zijn kwaad op hem omdat hij de straatprijs van de Postcodeloterij in zijn eentje heeft gewonnen en het geld meteen heeft gebruikt om zijn hypotheek deels af te lossen, terwijl zij meenden recht te hebben op die prijs.

Dus trekt hij zich terug in zijn woning, met de gordijnen dicht, drinkt bier, maakt legpuzzels en fietst op zijn hometrainer.

Spoetnik is een boek over de totale zinloosheid van het bestaan. Normale relaties zijn niet mogelijk, er is eigenlijk niets wat je zou kunnen doen en dat ook maar iets betekent. Het enige wat je kunt doen, is de tijd zo goed mogelijk doorkomen.

Het boek is ook aantrekkelijker geschreven dan menige Franse roman over het onderwerp. Tegelijkertijd is het wel een beetje jammer dat het zich in Helmond afspeelt, het drijft daarom mee op de spot die er altijd is over het 'asociale' van (Oost-)Brabanders. Ook hier worden de bewoners van de Spoetnikstraat en de leerlingen op school met ironie beschreven. Die Franse boeken spelen zich altijd af in Parijs, waar iedereen woont. Daar ligt het dus niet aan.

Het is ook eigenlijk een beetje gek dat de hoofdpersoon zo doordraait. Zoveel aanleiding is daar nu ook weer niet voor, zou je denken. Hij is om te beginnen al niet zo stabiel en Neggers geeft daar ook wel wat aanwijzingen voor, als hij in flashbacks verwijst naar de ongelukkige jeugd in Amsterdam, en het feit dat geen enkele Amsterdamse vriend al wil helpen met verhuizen.

Spoetnik is daarmee een stuk lichter dan menig Frans boek. En dat is misschien ook wel goed.

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

-
Afbeelding
Met een vertaling van Ton Naaijkens. Dit is het verslag van een mislukking. Paul Celan is een groot dichter die ook in Nederland gerespecteerde liefhebbers heeft, en door een van hen, de hoogleraar Duits en vertaalwetenschap Ton Naaijkens, in het Nederlands is vertaald. Celans verhaal - dat van een Duitstalige Roemeense Jood die na de oorlog het Duits opnieuw moest uitvinden om een glimp de verschrikkingen op te kunnen schrijven - is indrukwekkend, en zijn Verzamelde gedichten zijn in het Nederlands ongehoord prachtig opgeschreven. Maar het boek ziet er ook uit als een brok geblakerd beton, en het is me niet gelukt om er doorheen te breken. Ik begrijp niet wat ik als lezer verondersteld wordt te doen met een gedicht als: Das umhergestossene Immer-Licht, lehmgelb, hinter Planetenhäupten Erfundene Blicke, Seh- narben, ins Raumschiff gekerbt, betteln im Erden- münder. (Het alle kanten op gestoten steeds licht, leemgeel, achter planetenhoofden. Bedachte blikken, kijk- krasse
Meer lezen

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

-
Afbeelding
Vertaling: Huub Beurskens, Anneke Brassinga, Tsead Bruinja, e.a.. 'I celebrate myself' is de eerste regel van Walt Whitman's beroemde bundel Leaves of Grass uit 1855, die een paar jaar geleden, toen de bundel inmiddels 150 jaar oud was, in het Nederlands vertaald werd door 22 dichters. 'Ik bejubel mijzelf' is bijvoorbeeld de vertaling van de eerste regel, gemaakt door Anneke Brassinga. Ik bejubel mijzelf? Daaruit blijkt weinig uit de rest van de bundel, dat eerder een viering is van zichzelf, en dan vooral als zichzelf als een van de vele, vele, vele voorbeelden van hoe prachtig en groot en wijds en gevarieerd is. Whitman viert zichzelf, omdat hij leeft en daarmee deel kan hebben aan alles wat er is. Als Brassinga de enige vertaler was geweest, was die eerste regel misschien een reden geweest om het boek snel in een hoek te gooien: hier is iemand aan het woord die iets anders leest dan ik. Maar nu weet je dat er nog 21 kansen zijn, en lees je door. De mooiste vert
Meer lezen

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.

-
Afbeelding
  Jaguarman  is misschien wel het meest ambitieuze boek dat er dit jaar verschenen is. Raoul de Jong probeert er geloof ik niets minder in dan de zin van het leven te doorgronden.  Hij doet dat door een zoektocht naar de wortels van zijn vader – een Surinaamse man, die Raoul nauwelijks gekend heeft en nauwelijks kent –, en dat op twee niveau's: door een reis te maken naar Suriname, op zoek naar Jaguarman,  een mythische voorouder van zijn vader, die zichzelf in een jaguar kon veranderen; en later door zeven dagen in zijn Rotterdamse appartement in retraite te gaan volgens de regels van de winti.  Maar hij wil in Suriname niet alleen zijn vader of de jaguarman leren kennen, maar het leven zelf. Hij lijkt veel meer aangetrokken tot het regenwoud dan tot de stad, zoals hij ook meer aangetrokken lijkt tot de caraïben en de marrons dan tot de creolen. Hoe leef je samen met die wilde, op het eerste gezicht zo wrede natuur? Maar het boek wil nog meer zijn, een beschrijving van de geschied
Meer lezen