Llewelyn Morgan. Horace; A Very Short Introduction. Oxford University Press, 2023

-

 


Quintus Horatius Flaccus – die dichter heb ik veertig jaar geleden als zeventienjarige geadopteerd. Van alle dichters en schrijvers uit die jaren heb ik die in mijn hart gesloten. Ik heb in mijn kast een hele rij uitgaven en vertalingen in allerlei talen staan.

In zijn 'heel korte inleiding' voor de gelijknamige serie van Oxford University Press legt de classicus Llewelyn Morgan uit waarom. Zijn Horace is precies wat zo'n boekje moet zijn: compact, elegant, helder. In losse hoofdstukjes bespreekt Morgan de verschillende bundels die samen Horatius' oeuvre uitmaakte, en dat in de meest waarschijnlijke volgorde: de Satiren, de Epodes, de Odes, en de Epistels. 

Daardoor maakt Morgan duidelijk wat een veelzijdig dichter Horatius was. Hij staat vooral bekend als de dichter van de Odes, een heer op middelbare leeftijd die laat zien welke metrische vormen hij beheerst, en die zo heel citeerbare levenslessen uitdeelt zoals carpe diem of dulce et decorum est pro patria mori. Dat hij eerder ook heel scherpe en soms schunnige gedichten had geschreven, en dat hij later veel meer uit de losse pols begon te schrijven zou je daarbij bijna vergeten. 

Hij was – ook – een heel veelzijdig mens.

Ook over de Odes zegt Morgan interessante dingen. Zo wijst hij erop hoe opmerkelijk het eigenlijk is dat hij met dit werk zo'n beetje de gehele Griekse lyrische traditie wilde evenaren, maar dat er geen enkele aanwijzing is dat zijn gedichten, zoals de Griekse, ook gezongen werden. In het Latijn noemde Horatius deze bundel zelf de Carmina, maar een melodie hadden ze niet.

In een laatste hoofdstuk gaat Morgan ook nog in de Horace after Horace, dat wil zeggen: op de dichters die zich door Horatius lieten inspireren (zoals Alexander Pope) of die zijn uitspraak over sterven voor het vaderland 'the old lie' noemden (Wilfried Owen). Hoewel hij kort verwijst naar het feit dat heus niet alleen Engeland aan Horatius is blijven denken, ligt op dat eiland toch wel de nadruk. Ik weet ook eerlijk gezegd niet welke Nederlandse dichter uit heden of verleden ooit getracht heeft naar de titel van 'de Hollandse Horatius', maar er is een lijst met oude Nederlandse vertalingen in Leiden.

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Het eerste kwart: Lize Spit, Het smelt

-
Afbeelding
Het lijkt me niet onwaarschijnlijk dat de oervorm van de fictie het spel is, het kinderspel: "Jij was de vader en ik de moeder." Je bedenkt iets, en je bedenkt samen iets. In die oervorm is er nog geen onderscheid tussen spreker en luisteraar, je bouwt samen aan dat presens historicum. Het kinderspel is het structurerende element van Lize Spits roman Het smelt. Het gaat daarbij om gruwelijke spelen – maar niemand heeft gezegd dat kinderspel alleen maar gezellig samen een huisje bouwen van Lego is. De titel verwijst naar een raadsel dat Eva, de vertelster in het verhaal, aan andere meisjes opgeeft. De bedoeling van het raadsel is dat die meisjes het niet raden en dat ze daarvoor dan gestraft worden, bijvorbeeld doordat ze hun kleren uitdoen. Het is een raadsel waarbij een geheimzinnige situatie wordt geschetst en de deelnemers door ja/nee -vragen te stellen moeten reconstrueren wat er nu precies gebeurd is. Zoals Eva aan het einde iedereen in haar geboortedorp straft door h...
Meer lezen

Safae el Khannoussi. Oroppa. Pluim, 2024.

-
Afbeelding
  Een van de dingen die ze je niet vertellen als ze je leren lezen: dat je er als oudere plezier aan kunt leven omdat je je dan alsnog kunt laten overrompelen door de jeugd. Door de levenslust, de vertellust, de inventiviteit, de kracht van jonge schrijvers. Dat je je als 57-jarige op sleeptouw kunt laten nemen door een 30-jarige schrijver. Door Safae el Khannoussi bijvoorbeeld, met haar roman Oroppa. Het boek is al op veel plaatsen bejubeld, en het trekt je dan ook vanaf de eerste zinnen mee: De zoveelste schreeuw sneed door de kamer. Maar deze was anders. Op het bed lag de doodverklaarde met opengesperde ogen en mond, haar handen verkrampt in de lucht. De doodsreutel steeg op van het lichaam, klanken als rollend puin, een stem op straat vroeg om een aansteker en de stervende vrouw begon te schudden, te schudden alsof ze om een grap lachte. Salomé Abergel, geboren als Salma Abergel, in een voor haar lang vervlogen wereld nu bevolkt door nieuwe gezichten, krijste zichzelf terug de ...
Meer lezen

Freek Van de Velde. Wat taal verraadt. Een kleine geschiedenis van brein tot beschaving. Lannoo Campus, 2024.

-
Afbeelding
Er is geen groter verhaal te vertellen dan dat van de menselijke taal, uiteindelijk het verhaal van wie en waar wij mensen zijn. Hoe heeft dat wonderlijke taalvermogen, dat vrijwel iedereen bezit op enkele ongelukkigen na, zich in de mens kunnen ontwikkelen? Wat kunnen we uit de taal leren over de oergeschiedenis van de mensheid, over de huidige samenleving en, niet te vergeten, over onszelf als individu? Er is bijna geen serieus verhaal over de mens te vertellen zonder op zijn minst de taal aan te raken — en natuurlijk al helemaal niet zonder taal te gebruiken. De bekende Leuvense taalkundige Freek Van de Velde vertelt dat grote verhaal van taal en mens in zijn boek Wat taal verraadt. Een kleine geschiedenis van brein tot beschaving . Het is een boek dat sprankelt van liefde voor taal, op meerdere niveaus: liefde voor het onderwerp én plezier in het taalgebruik. Wonderlijk verlaagd strottenhoofd Liefde voor het onderwerp heeft Van de Velde zeker. Hij laat de grote lijnen van de taalwe...
Meer lezen