Knut Nærum. Glad ijs
Dit is een ongehoord grappig boek. Het komt niet vaak voor dat ik hardop om een boek lach -- maar bij Glad ijs is het me een paar keer gebeurd. Net als The plot against America is het een wat-als-boek. In dit geval: wat zou er nu gebeuren als Noorwegen en Nederland met elkaar in oorlog zouden raken in de nabije toekomst. Daar blijkt niet veel voor nodig te zijn: een val op een schaatsbaan tijdens een wereldkampioenschap en een ongelukkig treffen op de internationale wateren blijken genoeg te zijn om de spanning onder de bevolking flink te doen opleven. Vooral wat er in Noorwegen gebeurt wordt beeldend beschreven: mensen gaan spontaan hun Goudse en Edammer kazen verbranden, er verschijnen ingezonden brieven dat woorden als maalstroom maar niet meer gebruikt moeten worden, omdat het leenwoorden uit het Nederlands zijn, en stukje bij beetje wordt de toon steeds grimmiger, totdat zelfs de meest verlichte mensen alleen nog weten te vertellen 'dat niet alle Nederlanders zo zijn'. Alleen een enkele verstokte linkse ziel blijft bij haar mening 'dat het heel begrijpelijk is als de Nederlanders onze ambassade platbranden, als je bedenkt wat wij ze eeuwenlang hebben aangedaan.' Uiteindelijk neemt Amerika het roer over -- of blijkt eigenlijk dat het al de hele tijd dat roer in handen had -- en worden de twee landen in een vernietigende oorlog meegesleurd.
Dit is een ongehoord grappig boek, tot je beseft dat het over de werkelijkheid gaat. Nærum bedoelde het als een protest tegen de oorlog in Irak, maar wie het dezer dagen in Nederland leest, voelt iets heel anders. Hoe goed beschreven wordt hoe animositeit tegen bepaalde groepen zo kan worden aangewakkerd dat niemand eraan kan ontsnappen. Hoe onder alle gepraat over 'dat iedereen natuurlijk vrede wil', er zachtjesaan naar een oorlog kan worden toegewerkt. Hoe er oorlog kan komen terwijl niemand hem echt wil. Behalve wat Noren, want dat zijn onbetrouwbare lui, dat weet iedereen.
Het boek is trouwens briljant vertaald, en ook bewerkt. Het taalgebruik van Balkenende wordt bijvoorbeeld ongehoord grappig geparodieerd, dat zal wel niet van Knut Nærum komen.
Reacties