Sophie Cassagnes-Brouquet. "De moi , pauvre, je veux parler" Vie et mort de François Villon. Paris, 2016: Albin Michel.
Over François Villon is weinig bekend, maar wát we over hem weten, maakt hem een perfect onderwerp voor een biografie: hij werd in Parijs geboren in het jaar dat Jeanne d'Arc op de brandstapel stierf, zijn arme moeder (wat er met zijn vader gebeurde weten we niet) vertrouwde hem als jonge knaap toe aan een weldoener, die hem in het Quartier latin liet studeren zodat hij klerk kon worden. Maar klerk werd hij niet, maar dichter en crimineel. Nadat hij voor de laatste keer op 31-jarige leeftijd ternauwernood aan de dood door ophanging gestorven was, verdween hij uit Parijs, en tegelijkertijd geheel en al uit de geschiedenis.
Dat is een mooi verhaal, maar ik heb de indruk dat we alles wat we weten – buiten zijn, zeker voor een middeleeuwer zeer persoonlijke gedichten – past waarschijnlijk op 2 A4-tjes. Sophie Cassagnes-Brouquet vult het op met reconstructies over de milieus waarin hij verkeerde – de arme buurten aan de rechteroever als kind, het studentenmilieu aan de linkeroever als jongeling, de gecorrumpeerde, semi-criminele milieus later en tegelijkertijd de adelijke hoven waar hij af en toe een gedicht kan slijten. Ze worden allemaal buitengewoon levendig opgeroepen, je wandelt in dit boek echt door het vijftiende-eeuwse Parijs, en je ziet Villon, of in ieder geval iemand als Villon in de smerige collegezaal of de nog smeriger taverne, met vrienden op zijn studentenkamer, onderweg als hij verbannen is en in de open lucht moet slapen.
Het brengt ook die wonderlijke schrijver dichterbij, die daar in de Herfsttij der Middeleeuwen ineens persoonlijk tot ons, "frères humains", spreekt, en die het kennelijk opbrengt om als hij ter dood veroordeeld wordt, daar een spottend versje over te schrijven, net als een lange ballade op de ochtend dat hij wordt vrijgesproken. En die daarna ineens, zomaar verdwijnt, de mensheid achter latend met een verbazingwekkende verzameling gedichten en een nog verbazingwekkender levensverhaal.
Dat is een mooi verhaal, maar ik heb de indruk dat we alles wat we weten – buiten zijn, zeker voor een middeleeuwer zeer persoonlijke gedichten – past waarschijnlijk op 2 A4-tjes. Sophie Cassagnes-Brouquet vult het op met reconstructies over de milieus waarin hij verkeerde – de arme buurten aan de rechteroever als kind, het studentenmilieu aan de linkeroever als jongeling, de gecorrumpeerde, semi-criminele milieus later en tegelijkertijd de adelijke hoven waar hij af en toe een gedicht kan slijten. Ze worden allemaal buitengewoon levendig opgeroepen, je wandelt in dit boek echt door het vijftiende-eeuwse Parijs, en je ziet Villon, of in ieder geval iemand als Villon in de smerige collegezaal of de nog smeriger taverne, met vrienden op zijn studentenkamer, onderweg als hij verbannen is en in de open lucht moet slapen.
Het brengt ook die wonderlijke schrijver dichterbij, die daar in de Herfsttij der Middeleeuwen ineens persoonlijk tot ons, "frères humains", spreekt, en die het kennelijk opbrengt om als hij ter dood veroordeeld wordt, daar een spottend versje over te schrijven, net als een lange ballade op de ochtend dat hij wordt vrijgesproken. En die daarna ineens, zomaar verdwijnt, de mensheid achter latend met een verbazingwekkende verzameling gedichten en een nog verbazingwekkender levensverhaal.
Reacties