Georges Simoneon: Maigret à l'école. Georges Simenon Limited, 1954.


Maigret is een detective die niet alles doorheeft – vooral zijn eigen motieven doorziet hij niet. In Maigret à l'école komt er op een ochtend een man op zijn kantoor in Parijs – een onderwijzer uit een dorp in de Charente. De man zegt dat hij in dat dorp vals beschuldigd is van moord, en hij vraagt de beroemde commisaris om hem te komen helpen vrijpleiten.

Waarom trekt Maigret zich deze casus aan? Hij maakt zichzelf wijs: vanwege oesters met witte wijn. Die krijgt hij in het dorp, Saint André-sur-Mer, niet, ze zijn niet voorradig. Welk krijgt hij te maken met een gesloten dorpscultuur waar niemand het erg vindt dat de onderwijzer, zelf een buitenstaander, beschuldigd wordt van een moord op de dorpsgek, ook al is het niet heel erg aannemelijk dat het zo is.

Gaandeweg ontdekt Maigret de ware toedracht, die natuurlijk behelst dat een van de dorpelingen het gedaan heeft, min of meer per ongeluk. Ondertussen heeft hij binnen een paar dagen tijd die dorpscultuur doorschouwt – want als het om de motieven van anderen gaat, is Maigret razendsnel. De charme, het is al heel vaak gezegd, zit bij Simenon niet in de ondraaglijke spanning van de whodunnit, maar in de psychologie, ook van personages die je geen moment verdenkt – in dit geval bijvoorbeeld de vrouw van de onderwijzer, vervuld van schuldgevoel omdat ze op een vorige school waar beiden werkten zich heeft overgegeven aan een amour fou – een detail dat heel waarschijnlijk is doordat het zo onwaarschijnlijk is gegeven het feit dat de vrouw verder als heel saai en grijs wordt neergezet.

Maar waarom doet Maigret dat? Het is niet eens zijn werk, hij neemt een paar dagen vakantie op voor deze zaak, zonder zijn vrouw. Hij belt die vrouw als ik het goed lees in die paar dagen ook maar één keer op, om te vertellen over de afwezige oesters. (De oesters zijn het enige geheim dat hij niet openbreekt!) Als lezer krijg je wél een idee: het gaat om zijn jeugdherinneringen. Ook Maigret heeft zijn jeugd doorgebracht in zo'n dorp, ook hij heeft zich daar waarschijnlijk een buitenstaander gevoeld, ook hij is, net als de onderwijzer, naar Parijs gegaan. Hij wil die man redden, zonder het dorp pijn te doen.

Hij doet dat natuurlijk toch: er wordt een schuldige aangewezen, en wel door de commisaris van Parijs – de plaatselijke politieagent pikt dat edelmoedig, maar toch. Maigret-verhalen zijn psychologische miniatuurtjes, wat langgerekte korte verhalen maar die, zoals in dit geval, groot inzicht kunnen geven in het contrast tussen stad en platteland.


Reacties

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.