Gianni Oliva en Carla de Matteis. Abruzzo. Cultura e letteratura dal medioevo all'età contemporanea. Rocco Carabba, 2020.

  

Abruzzo is een schitterende regio in Italië, met ruige natuur en lekker eten – ik kom er door persoonlijke omstandigheden al jarenlang nogal vaak. Maar het is ook een beetje een onontgonnen gebied, niet meteen een hotspot van de cultuur. De allergrootste schrijver die hier vandaan komt, is dan ook weliswaar meteen een van de grootste schrijvers ooit – Ovidius – maar dat was een tijd dat je redelijkerwijs nog niet echt kunt zeggen dat er sprake was van Abruzzo. De tweede grote schrijver kwam pas weer honderd jaar geleden, Gabriele D'Annunzio. 

Allebei waren ze figuren met een wat dubieuze politiek.Een wat minder bekende schrijver, maar één die de geest van Abruzzo – die er een is van arme boeren, van arme mensen in de bergen én van arme vissers – scherper heeft getroffen was Ignazio Silone.

Desalniettemin is dit een prachtig boek, dat gaat over de cultuur en de literatuur van het 'idee' Abruzzo, zoals de samenstellers in hun inleiding zeggen. Het zegt misschien vooral iets over mij dat een streek waar ik veel kom ineens meer gaat leven doordat ik weet wat er zoal over geschreven is – maar dan, ook andere mensen zullen dit boek toch kopen?

Er blijken in deze regio sinds de vijfitiende eeuw nog meer schrijvers gewoond te hebben, er blijkt meer cultuur gemaakt te zijn. Gabriele Rossetti woonde bijvoorbeeld een tijd in Vasto, en in de vijftiende eeuw werd er een intrigerend epos gedicht over de slag om L'Aguila:

Na mezzanocte: 'All'arme, all'arme, all'arme!'
sonava la campana del Comuno
e ongi altra campana a 'Rep'arme!
pe'lle castella levase ciascuno,
li aero e la terra pare rentonarme,.
Tanti gran soni e tutti pare unom
no lo mai odito niente in Moncibellu,
tante campane sonave a martellu.