Het eerste kwart: Carolina Trujillo, De instructies
.webp)
"Mensen die dierenleed zo vaak van dichtbij hebben gezien", zegt de verteller van Carolina Trujillo's roman De instructies "worden depressief of ze krijgen wat Nora had, en Doris en Abby en Chip en al die activisten. Dat bloedirritante fanatisme, dat nooit kunnen loslaten van het onderwerp, dat altijd bezig zijn met die vermaledijde strijd om mensen bewust te maken van het door hen veroorzaakte leed."
De instructies is het verslag van dat fanatisme en die strijd. Mol, de verteller, schrijft over hoe een groepje dierenactivisten onder leiding van de genoemde Nora, ten strijde trekt voor de dieren in de bio-industrie – ook als dat betekent dat ze bijvoorbeeld een slachthuis in de fik moeten steken, of een slager mishandelen. Ze eindigen dan ook in de gevangenis.
De instructies probeert óók het dierenleed van dichtbij te laten zien – misschien minder in de vorm van in detail beschreven moordpartijen, dat wordt aan de filmpjes op de sociale media overgelaten, maar wel in het geven van schokkende, zakelijke details. Genoeg om te zien wat Nora, Mol en de anderen beweegt. Genoeg om te begrijpen wat een schrijver beweegt om een roman over deze materie te schrijven.
De depressie en het fanatisme worden op afstand gehouden door de aandacht te richten op het groepje rondom Nora. Dat zijn bepaald geen engelen, eerder is het een bij elkaar geraapt zootje van mensen die om allerlei redenen in de ban zijn geraakt van het onrecht dat dierenleed is.
Mol heeft de taak op zich genomen om instructies te schrijven voor toekomstige dierenactivisten. Die instructies zijn geworden tot het boek dat wij lezen, al is het maar omdat Mol totaal mislukt in zijn taak. Kort en kernachtig zou het moeten zijn, en zakelijk:
Nora heeft tot hier gelezen. Ze vindt dat ik wel erg ben afgedwaald van het oorspronkelijke idee voor een heldere handleiding over hoe te strijden zoals wij dat deden.
De instructies is dan ook vooral een verhaal, met allerlei details waaraan je weinig hebt als je zelf fanatiek voor varkens of eenden wil opkomen. Het is interessant om daar bij te betrekken – zo interessant dat geloof ik alle recensenten het doen – dat Trujillo bijvoorbeeld met haar columns in NRC regelmatig laat blijken een fel tegenstander te zijn van de bio-industrie, sterker, van het eten van dieren.
De instructies is helemaal geen pamflet. Het valt in de categorie van romans (Max Havelaar) die een misstand aankaarten door een heel leesbare roman te schrijven, dat je in ieder geval kunt proberen te lezen als je niet in de misstand in kwestie geïnteresseerd is. De schrijver probeert je gaandeweg, subtiel, dan toch voor de materie te interesseren. Ik weet niet of er veel lezers zijn die na lezing van De instructies brandschattend langs de slachthuizen trekken – maar op zijn minst een beoogde bijbedoeling lijkt me dat meer mensen zich toch weer wat meer bewust zijn van de misstanden in die bloedige oorden.
Reacties