Judith Hermann. Lettipark. Fischer Verlag, 2016.

 

"Het was ook geen echt gesprek", zegt de vertelster in een van de verhalen in Lettipark van Judith Hermann, "het was eerder een situatie". Zoiets zou je ook kunnen zeggen over deze bundel. Op een bepaalde manier zijn het geen echte verhalen, het zijn eerder vignetten. Situaties. Je krijgt als lezer een korte ontmoeting of een andere korsttondige gebeurtenis voorgelegd in het leven van een of meer mensen. Dat is weliswaar vaak een min of meer bepalend moment, maar meer wordt er niet verteld.

En het is ook genoeg. Hermann geeft je als lezer precies genoeg details om zelf een heel verhaal te construeren. Je zit er meestal meteen in. Zo begint bijvoorbeeld het verhaal 'Zeugen':

Ivo und ich trafen uns mit Henry und Samanta zu einer Zeit, in der unsere Ehe beinahe in die Brüche ging. Samanta würde Ivos Arbeit im Institut übernehemen, dat war der Grund für unser Treffen, zie würden noch eine Weile zusammenarbeiten, aber dan würde Ivo gehen , und Samanta würde bleiben.

Ik vind dit briljant, hoe de hoofdpersonen op een volkomen vanzelfsprekende manier worden geïntroduceerd, met hup, meteen, hun voornamen, en hoe er achteloos details worden gestrooid (er is kennelijk sprake van 'het instituut' zonder dat het verder nodig is, ook in de rest van het verhaal, om duidelijk te maken wat men precies doet op dat instituut: ja, iets onderzoeken, want dat doet men op instituten).

In het verhaal gaan de vier uit eten in een visrestaurant, er wordt beschreven hoe ze hun vis eten en hoe Henry een verhaal vertelt over dat hij ooit Neil Armstrong zou hebben ontmoet, die hem zou hebben verteld hoe zijn bezoek aan de maan hem een andere kijk op de wereld en het leven zou hebben gegeven. Ook hier is het weer de manier van vertellen die alles doet, Hermanns oog voor details, haar manier om het zo op te schrijven dat je iets te weten komt over het beschreven personage, maar ook over degene die beschrijft, de verteller: 

Samanta sah so aus, als höre sie diese Geschichte zum allerersten Mal, was ich erstaunlich fand. Ihr Gesicht hatte sich im Laufe des Abends geweitet, es war heller geworden und offener, ich meinte, sehen zu können was für ein Mädchen sie einmal gewesen war und wie sie vor sieben Jahren gewesen war, damals, als Henry sie weit weg im Osten traf und sich zu diesem zweiten Versuch entschloss.

Zoals alle verhalen, eindigt ook 'Zeugen' in een soort verstilling. De verteller en haar man Ivo gaan naar huis, onderweg zegt Ivo dat hij dat verhaal van Henry wel heel ongeloofwaardig vond, en dan is de laatste zin 'Ik kon niets anders doen dan naast hem op de wiebelende brug staan en over het water uitkijken, turend naar het donkere oppervlak, zoekend naar een sprankje hoop, naar iets wat misschien toch mogelijk was.'

Op het omslag wordt Lettipark door een recensent omschreven als 'een hommage aan het leven'. Dat is het precies. Al die kleine scenes, al die met zoveel aandacht beschreven personages, het laat je zien hoe rijk en veelomvattend en fascinerend het menselijk bestaan is. Dat is wat sowieso het korte verhaal viert: je glimpen gunnen van allerlei levens. En wat dat betreft zijn dit natuurlijk wel degelijk verhalen, hele goede.