Vonne van der Meer. December. Olympus, 2009

Op een avond staat Maria ineens aan het bed van een man in het ziekenhuis. Hij slaapt zacht, is onrustig, maar dan staat ze daar, in een blauwe jurk en met loshangend haar, en zegt hem dat het allemaal goed zal komen.

Het bijzondere van Vonne van der Meer is dat ze dit verhaal in haar bundel December (2009) vertelt vanuit Maria. Of beter gezegd, vanuit de vrouw waarvan de man denkt dat zij Maria is. Ze is een cardioloog in het ziekenhuis en heeft iets anders dan haar witte jas aan vanwege het kerstfeest van het ziekenhuispersoneel, als een collega haar vraagt om even op deze patiënt te letten. Ze laat de man in zijn geloof, en raakt er zelfs door geïntrigeerd: kan zij als Maria vormen van genezing teweegbrengen die haar met witte jas niet lukken?

Tijdens de ontmoeting heeft de vrouw overigens niet in de gaten dat zij Maria is. Pas later begrijpt zij de achtergrond van een compliment dat de man haar gegeven heeft"

"U bent zo mooi, zo echt bedoel ik. Van vlees en bloed."

Ik glimlachte. Dit was verreweg het aardigste compliment dat ik vanavond gekregen had. Dat ik er chic uitzag, was me verteld, perfect, stijlvol, klassiek, maar meneer De Wits opmerking leek uit zijn tenen te komen: zo echt, van vlees en bloed.

Er zijn meer incarnaties in deze verhalen. In 'Bedrog' (dat al eerder verscheen in Het limonadegevoel) wordt een wat afgetrapte jongen gaandeweg steeds aantrekkelijker voor een vrouw naarmate ze hem als Piet ('zwarte Piet', heette dat toen nog) schminkt. In 'De kinderdief' vermomt een man zich als het kindje Jezus om er zo achter te komen wie toch ieder jaar de babypop uit de kerststal steelt. In 'Het zingen, het water, de peen' wordt het verlangen naar heelheid voor een jongen van gescheiden ouders geïncarneerd in Sinterklaas, die overigens nooit echt langskomt, hoe lang de jongen ook – zelfs als puber – zijn schoon blijft zetten met een wortel erin.

De titel December doet al vermoeden dat dit een gelegenheidsbundel is – zij het een die lang is herdrukt, mijn exemplaar komt uit 2014, en op de website van de uitgever staat het nog steeds aangeboden. 'Bedrog' en 'Het zingen, het water, de peen' werden al eerder afgedrukt in de verhalenbundels Nachtgoed en Het limonadegevoel én in de eerdere verzamelbundel De verhalen. De andere verhalen waren in 2009 ofwel helemaal nieuw of hadden al eens in een tijdschrift gestaan.

December is een maand van godsdienst en van samenzijn, en dat zijn allebei Vandermeeriaanse themata. Heel vaak schrijft ze over misverstanden tussen mensen – ze zijn familie van elkaar of met elkaar getrouwd, maar ze begrijpen de ander niet. Schaamte speelt daarbij vaak een rol, schaamte is een belangrijk gevoel in dit oeuvre. Heel vaak gebruikt ze de techniek van het schakelen tussen personen. In het verhaal 'Zwartslapers' ontdekken zowel de echtgenoot en de echtgenote onafhankelijk van elkaar tijdens de kerst dat er in het huis waarin ze zullen wonen twee daklozen zijn gaan schuilen. Maar ze verzwijgen het voor elkaar, misschien omdat ze zich schamen voor de sentimentaliteit die er onder dat soort kerstgedrag zit.

Tegelijkertijd is er verlangen naar iets of iemand dat je wél begrijpt – iets heiligs. Dat dan tegelijkertijd niet beter gevierd kan worden dan door op te merken dat het 'zo echt' is, 'van vlees en bloed'.