De roman wordt wel gezien als de uiting van de individualiteit bij uitstek – het soort boek waar de schrijver diep in de geest van de mens kan indalen: een of meer mensen van binnen kan laten zien, zodat je als lezer kunt meevoelen waarom ze hun keuzes maken. Die individualiteit is al lastiger over te dragen in films, maar we raken hem misschien wel kwijt in de moderne media.
Geld verdienen is een roman over groepsgedrag, over de manier waarop mensen elkaar aansteken. De verteller, Ellie, begint uit nieuwsgierigheid gebruik te maken van een app, Matador, waarmee je zelf in aandelen kunt handelen. Ze krijgt daar een zekere lol in, ontwikkelt een theorietje dat een bepaald Australisch wijnbedrijf het binnenkort weleens goed zal kunnen gaan doen – China heeft een embargo tegen Australië die niet lang meer gaat duren. Ellie vertelt hierover aan haar vriendin Freya, die ook wel wat extra geld kan gebruiken.
Ellie is zich bovendien aan het opwerken als influencer, en ze gaat al snel seminars geven over Ellies theorietjes. En zo ontstaat er binnen korte tijd een craze voor aandelen in dat Australische bedrijf. Freya, Ellie en Ellies volgers stoken elkaar op WhatsApp bovendien op. Er ontstaat de theorie dat mensen ziek worden als de aandelen snel stijgen – want ze stijgen inderdaad best snel en sommige mensen hebben stress – maar dat dit juist betekent dat je niet moet opgeven. Want op het eind ontstaat een beloning.
Ellie kampt bij dat alles met haar eigen obsessie, eveneens ontstaan door een soort group think: iedere keer als ze geld heeft, bouwt ze verder aan een gigantisch noodpakket voor slechtere tijden: tientallen liters bronwater, drie gasmaskers, pikhouwelen, vele, vele blikjes kikkererwten. Ze ziet zelf dat de ramp wel heel lang zou moeten duren wil ze aan dit alles iets hebben, maar ze blijft toch kopen.
Natuurlijk loopt het allemaal niet goed af, en keert de groep zich – als groep en dus irrationeel – tegen Ellie en Freya.
Bervoets doet altijd bijzondere dingen in haar romans. In dit geval heeft ze dus een roman geschreven over heel weinig individuele gevoelens, al krijgt met name Ellie wel degelijk ook een eigen binnenkant, een eigen geschiedenis, een eigen privé-leven waarover niemand iets weet.
Bovendien schrijft ze hier, net als in bijvoorbeeld Lieve Céline of Wat wij zagen over mensen over wie weinig geschreven wordt; mensen die nooit een roman lezen. Dat wordt in Geld verdienen zelfs een paar keer opgemerkt, dat de mensen geen boeken lezen of boeken hebben. Terwijl ze natuurlijk net zo goed een innerlijk leven hebben, en één dat de moeite waard is om kennis van te nemen als je wél leest. De vriendschap tussen Ellie en Freya is bijvoorbeeld heel ontroerend, vind ik.
Reacties