De vader van de vertelster van Lena Schätte drinkt en gokt. Dat tweede doet hij in het geheim, althans dat denkt hij zelf, maar het eerste kan hij niet verdoezelen, zodat hij zijn werk in de fabriek verliest. Hij drinkt in de kroeg, hij drinkt thuis, hij laat zich daardoor op de onmogelijkste plaatsen neervallen om te slapen, zoals zijn vader dat ook al deed. En zoals zijn dochter ook zal doen.
Er worden meer romans geschreven over arbeidersmilieus en dronken vaders, maar Das Schwarz an den Händen meines Vaters is bijzonder, omdat het boek vooral gaat over de liefde tussen vader en dochter. Er klinkt nooit zelfbeklag, ook niet tussen de regels door (het schijnt de Duitse recensenten duidelijk te zijn dat het hier om autofictie gaat). De man was afschuwelijk, maar de dochter heeft al zijn slechte gewoonten ook – en zelfs dat verwijt ze hem niet.
Zij is zijn lievelingetje, ze is op aan het einde van zijn leven, als hij aan het doodgaan is van de kanker, de enige met wie hij praten wil. Zoals trouwens, meer op de achtergrond in het boek haar broer en haar moeder ook een bijzondere band lijken te hebben.
Irgendwann hört er auf zu sprechen. Nur mit dem Hund und mit mir redet er noch. Wenn etwas gereglet werden muss, sagt mein Bruder, dann müssen wir wohl unsere Fremdsprachenkorrespondentin rausschicken, und ich gehe rüber zu ihm und rede auf ihn ein, bis er mit ins Haus kommt.
Interessant is ook de houding tegenover gender. Voor de oma van de vertelster is het duidelijk dat het gezuip van mannen er nu eenmaal bij hoort, dat je zo goed en zo kwaad ermee moet proberen te leven en ondertussen je gezin draaiende houden. Haar moeder probeert een aantal keer te ontsnappen en weg te lopen, al komt ze steeds meer terug. De vertelster zelf zuipt minstens evenveel als haar vriend, wanneer ze een vriend heeft, en laat zich verder juist door haar broer verzorgen als het misgaat.
(Ze gokt af en toe trouwens ook, maar je krijgt niet de indruk dat ze daar verslaafd aan is, dat ze dat echt meer doet als eerbetoon aan haar vader.)
En voor alles is Das Schwarz an den Händen meines Vaters een ontroerend boek over de liefde. Aan het eind van het boek, de vader is in het ziekenhuis gestorven waar niemand bij was, droomt de dochter over hem. Hoe ze samen zijn en kaas eten. Hoe het buiten sneeuwt. En dan is de laatste zin: "We zijn nuchter en volwassen."
Reacties