Nino Haratischwili. Europa, wach auf! Texte und Reden. Frankfurter Verlagsanstalt, 2025

 


Nino Haratischwili is vooral bekend als een marathonloper van het woord: ze maakte naam met dikke romans.  In Europa, wach auf! verzamelde ze werk van de kortere baan: stukken die ze voor kranten, weblogs en tijdschriften schreef, uitgeschreven teksten van toespraken. Ze beschrijft er van alles in, zoals haar gang van Georgische naar Georgische-die-in-het-Duits-schrijft, naar Duitse schrijver die uit Georgië komt, haar herinneringen aan de oorlog in Georgië en haar ideeën over het huidige Europa.

De titel bevat niet voor niets de woorden wach auf, want dromen spelen een belangrijke rol bij Haratischwili. Ze beschrijft bijvoorbeeld meer dan eens dat mensen willen weten in welke taal ze nu eigenlijk droomt. Het antwoord is dat ze in allebei de talen droomt, afhankelijk van de situatie, en dit leidt haar tot de verzuchting dat zo haar ideale wereld misschien wel in elkaar zou zitten, dat mensen niet geacht worden gelijk te zijn, en niet altijd aan zichzelf gelijk te zijn, dat alle talen een rol kunnen spelen. (Dat is dus in die zin ook haar droom.)

Als ze over de oorlog in Georgië vertelt, en ook dat doet ze een aantal maal, beginnen die herinneringen er steeds mee dat haar neefje haar komt wakker maken om te vertellen dat het oorlog is – om meteen daarna met zijn treintjes te gaan spelen. 

Maar vooral wil Haratischwili met haar Georgische en Duitse achtergrond een brug zijn. Zoals zij ooit door haar neefje is wakker gemaakt, zo wil ze nu Europa wakker schudden – als de oorlog in Oekraïne dat niet al gedaan heeft – voor de dreiging die er is. 

Het zijn allemaal nogal korte stukken én er is vervolgens dus ook nog redelijk wat overlap. Heel verrassend is het ook niet altijd. Er zijn bijvoorbeeld dagboekaantekeningen uit 2015 in verwerkt, toen Rusland Georgië aanviel, maar die ervaar ik als nogal nietszeggend. Ja, het was eng, maar het leven ging eigenlijk ook door. 

Misschien zijn deze woordsprints niet de beste kennismaking met Haratschwili's werk.

Reacties