Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Vertaling: Huub Beurskens, Anneke Brassinga, Tsead Bruinja, e.a..

'I celebrate myself' is de eerste regel van Walt Whitman's beroemde bundel Leaves of Grass uit 1855, die een paar jaar geleden, toen de bundel inmiddels 150 jaar oud was, in het Nederlands vertaald werd door 22 dichters. 'Ik bejubel mijzelf' is bijvoorbeeld de vertaling van de eerste regel, gemaakt door Anneke Brassinga.

Ik bejubel mijzelf? Daaruit blijkt weinig uit de rest van de bundel, dat eerder een viering is van zichzelf, en dan vooral als zichzelf als een van de vele, vele, vele voorbeelden van hoe prachtig en groot en wijds en gevarieerd is. Whitman viert zichzelf, omdat hij leeft en daarmee deel kan hebben aan alles wat er is.

Als Brassinga de enige vertaler was geweest, was die eerste regel misschien een reden geweest om het boek snel in een hoek te gooien: hier is iemand aan het woord die iets anders leest dan ik. Maar nu weet je dat er nog 21 kansen zijn, en lees je door.

De mooiste vertaling vond ik die van Hans Verhagen, van het overigens ook prachtige gedicht De slapers, met strofen zoals:

The wretched features of ennuyees, the white features of corpses, the livid faces of drunkards, the sick-gray features of onanists,

The gashed bodies on battlefields, the insane in their strong-doored rooms, the sacred idiots,
The newborn emerging from gates and the dying emerging from gates,
The night pervades them and enfolds them.

De zielige gelaatstrekken der lustelozen, de lijkwitte trekken van lijken, de verlopen koppen van drinkers, de afgetrokken gezichten van zelfbevredigers,
De opengereten lichamen op slagvelden, de geesteszieken achter beveiligde deuren, de heilige idioten,
De pasgeborenen die opduiken uit poortjes en de stervenden die opduiken uit poortjes,
De nacht doordringt ze en omhult ze allemaal.

Whitmans voornaamste stijlmiddel is de opsomming: hij probeert niet door te dringen in de verlopen koppen van de drinkers, hij gebruikt ze om te springen van de trekken van de lijken naar de gezichten van zelfbevredigers, die op hun beurt ook weer springplanken zijn. De wereld is een exuberant spektakel, en de dichter is een exuberant spektakel in de wereld.

Wat een prachtige poëzie. Gezegend het land dat zo'n dichter heeft voortgebracht (de retoriek vind je als je goed analyseert vast ook terug in de toespraken van Obama of in moderne Amerikaanse dichtkunst). Gezegend ook de cultuur die zoveel dichters heeft die zo'n bont palet aan vertalingen voort weten te brengen. En dan ontbreken nog dichters als Zwagerman en Schouten die ook vast interessante bijdragen hadden kunnen leveren, maar nu blijkens het omslag de grootheid hadden om in de krant te jubelen over deze uitgave. Te jubelen, ja, en te vieren.