Julian Barnes. Arthur and George.

Nadat ik een paar maanden geleden A sense of an ending gelezen had, wilde ik meer lezen van Julian Barnes, al is het maar omdat ik nog steeds niet helemaal zeker ben wat het einde van A sense nu eigenlijk is. Misschien dat ik er in ander werk een aanwijzing voor kan vinden. 

Arthur and George is, net als A sense, een vreemd soort detectiveverhaal. En net als in A sense is het spel met begin en einde van verhalen er heel belangrijk in (de delen heten 'Beginning', 'Ending with a beginning', 'Beginning with an ending' en 'Endings'): een eerste indruk die je van iemand hebt kan het verhaal van jullie twee voor altijd bepalen (vooral Arthur is daar heel gevoelig voor) en mensen worden voortgedreven door een verlangen te weten wat er na het einde van het leven komt.

 

Arthur in dit boek is Arthur Conan Doyle, de schrijver van onder meer de Sherlock Holmes-verhalen (die hij nooit begint te schrijven zonder te weten wat het einde zal zijn). George is George Edaljee, een jonge ambitieuze man van half-Indische afkomst die op grond van bijzonder weinig concrete aanwijzingen veroordeeld wordt tot 7 jaar gevangenisstraf vanwege het mishandelen van een aantal paarden in het dorp waar hij woont. Conan Doyle heeft zich de zaak van Edaljee aangetrokken en er ook voor kunnen zorgen dat hij gedeeltelijk eerherstel kreeg.

 

Arthur en George is een monument van verbeeldingskracht — van een klein fait divers weet Barnes een monumentaal boek te maken waarbij de lezer voortdurend het gevoel heeft een glimps op te vangen am de geheimen van het leven, Wat is rechtvaardigheid? Wanneer mag je iemand geloven? Hoeveel mogen en moeten we vertrouwen op onze medeburgers? Op het rechtsysteem? Daarbij krijg je prachtige portretten, om te beginnen van de twee titelpersonages. Na het begindeel, waarin het eerste deel van beide levens afwisselend wordt verteld, krijgt de lezer eerst een lang deel over de 'zaak Edaljee' te lezen: de verdenkingen, de speurtocht van de politie, de rechtszaak. Wanneer volgende deel dan overstapt op Arthur en een heel andere kant lijkt op te gaan, denk je als lezer eerst: hè wat jammer, maar laat je je al snel door dit verhaal meeslepen, waarbij je je alleen nog afvraagt hoe die zaken ooit bij elkaar komen. (Hoewel het natuurlijk voor de hand ligt dat de schepper van Sherlock Holmes speurwerk zal doen.)

 

Er wordt wel gezegd dat Barnes vaak schrijft over wat het betekent om Engels te zijn. Maar dat lijkt mij geen recht te doen aan zijn thema's. Natuurlijk, ik zie ook wel dat hij speelt met het feit dat noch de Iers-Schotse Conan Doule noch de Parsi-Schotse Edaljee zuiver Engels zijn van afkomst en tegelijk zo Engels als een potje cricket op een regenachtige zondagmiddag, maar hij schrijft ook voor lezers die niet veel boodschap hebben aan Engelsheid. Hij schrijft ook voor mij.

Reacties

dank u voor de leestip - A&G moet ik nog lezen en dat zal ik nu maar eens moeten doen; ik las er al een paar van Barnes, neerslag daarvan vindt u bij mij, u bent welkom (zie rechterkolom, 'de leesclub')

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.