las!

  Zevenpoot  is het grappigste boek dat ik in jaren gelezen heb: een boek voor volwassenen met volwassen thema's (asielcentra, witte privileges, pedojagers, ze komen allemaal voorbij) van een gelauwerd literair auteur, maar met de onbekommerdheid van een kinderboek – en dan ook nog eens geïllustreerd door Thé Tjong-King.  Het is het verhaal van meneer en mevrouw Knoblauch van wie het zoontje onooglijk klein is én acht benen heeft, tot een progressief kunstenaarscollectief hem komt lenen om hem tentoon te stellen in het Stedelijk Museum onder de titel 'Wit privilege met zeven benen'. Omdat het kunstenaarscollectief nu eenmaal wat ruwe omgangsvormen heeft bij het streven naar kunst, breken ze per ongeluk een van de benen af, en daarna wordt het jongetje Zevenpoot genoemd. De overheid komt er op een bepaald moment achter dat het jongetje in het hotel bivakkeert – zijn ouders mogen er niet bij zijn en slapen samen in een tent of, later, bij een dame die hen als knechten gebruik

Misschien komt het doordat ik weet dat Joke van Leeuwen óók een groot aantal kinderboeken heeft geschreven, maar ik geloof dat ze zich in haar boeken voor volwassenen iets permitteert dat weinig schrijvers nog durven: een mooi verhaal vertellen. Een verhaal dat zich helemaal niet per se hoeft af te spelen op een plaats die aanwijsbaar is op de kaart – ook al vinden veel personages uitgerekend de plaats waar ze zich bevinden en de plaats waar ze vandaan komen heel belangrijk. Een verhaal dat weliswaar allerlei problemen uit onze eigen tijd aanraakt – het absurde wantrouwen tegen vreemdelingen bijvoorbeeld, ook als die vreemdelingen slechts een paar kilometer verderop liggen, simpelweg omdat we nu eenmaal een grens hebben getrokken –, maar waarvan je toch ook niet kunt zeggen dat het deze bekritiseert. Een boek, kortom, waarvan de volwassen recensenten zich afvragen 'wat heb ik eigenlijk gelezen?' of 'waarom moest dit geschreven worden?' omdat het antwoord zo ongebru

De ideeënroman is in de Nederlandse literatuur geen heel erg levendig genre, al kent het wel een paar klassiekers: Bint van Bordewijk, bijvoorbeeld, en Mystiek lichaam van Frans Kellendonk. Klont van Maxim Februari hoort er ook bij: een boek dat je eerder leest vanwege de indringende manier waarop ideeën met elkaar worden geconfronteerd dan omdat je zo graag wil weten hoe het nu eigenlijk met de hoofdpersoon afloopt. Er wordt geen keuze gemaakt tussen de verschillende opvattingen, in een goede ideeënroman, er wordt door verschillende personages alleen op allerlei manieren nagedacht. Als je Bint , Mystiek lichaam of Klont hebt gelezen weet je niet wat Bordewijk van de strenge opvoeding dacht, Kellendonk van het katholieke geloof of Februari van de roman. Klont heb ik sinds het verschijnen, ongeveer 7 jaar geleden, inmiddels drie keer gelezen, en ik denk er steeds een beetje anders over. Over de roman. Over deze roman. De roman is een van de thema's waarover uitvoer

  Twee jaar geleden sprong uit het publiek voor een lezing van Salman Rushdie een man op die de schrijver te lijf ging met een mes. In de dagen erna hield de wereld, of toch in ieder geval het beschaafde deel van de wereld, de adem in. Maar de schrijver overleefde en schreef een boek, Knife. Het is lastig om iemand te bekritiseren die een boek schrijft over een moorddadige aanval die hij overleefd heeft, en die daarbij bovendien een lichte en heldere toon aanslaat. Doe het maar, verlies je oog maar, en de controle over je hand, en leef de rest van je leven met het beeld van een onbekende die jou zo haat dat hij bereid is om een tas met messen een congrescentrum in te smokkelen, en raak dan niet dusdanig gedeprimeerd dat je er niet over kunt of wil schrijven. Ik heb het boek ook helemaal gelezen, en niet tot mijn verdriet, maar op een bepaalde manier lijkt Rushdie iets te bereiken dat hem nu nog niet lukt. Een diepte van menselijkheid, misschien, of juist een hoogte van schrijverschap.