Vanessa Springorum. Le consentement. Paris, Grasset, 2020.

Wat doe je als veertienjarig meisje van gescheiden ouders wanneer een beroemde schrijver van vijftig vol aandacht voor je is? Je valt voor hem en zijn charmes, je raakt aan hem overgeleverd, ook als duidelijk is dat hij de boeken waarin hij zijn talloze andere veroveringen onder jonge pubers – jongens en meisjes – voor je gesloten houdt.

Vanessa Springorum beschrijft in Le consentement  de verhouding die ze in 1986 had met Gabriel Matzneff: het boek is geen roman, de naam van G.M. wordt discreet met initialen aangegeven, maar ik geloof dat er geen lezer is die niet weet wie er achter steekt: de man die inderdaad vooral in de jaren tachtig en negentig furore maakte in vrijzinnige Parijse kringen met zijn provocerende boeken over zijn veroveringen.

Toch hebben die initialen wel een betekenis, want hoewel het schandaal rondom het boek inderdaad over Matzneff gaat, gaat het boek veel meer over Vanessa zelf. Het manipulatieve gedrag van de schrijver – niet alleen tijdens de relatie, maar daarna weet hij haar nog te belagen, met verwijten over hoe zij door het uit te maken het 'zuivere' van zijn gevoelens heeft miskend – wordt in detail beschreven, maar Le consentement is meer, een zelfonderzoek. Hoe heeft zij in een situatie kunnen komen waarin ze gevoelig was voor dit soort avances? Wat heeft het voor de rest van haar (liefdes)leven betekend?

Ik geloof dat dit het is wat dit boek uittilt boven het tumult, wat het de moeite waard maakt als je nog nooit van G.M. hebt gehoord, als je je niet begeeft in de Parijse kringen die indertijd alleen wat besmuikt hebben gegrinnikt om die escapades, om die nieuwe stap in de seksuele bevrijding, in een wereld waarin alle taboes verdwenen. Ik weet eigenlijk niet eens of die discussie vooruit wordt geholpen door alleen maar collectieve verontwaardiging die alleen maar het spiegelbeeld is van de verhalen van Matzneff indertijd – ze kan het wel worden door een boek als Le consentement.