las!

Ik dacht dat ik weleens een boek van Eric-Emmanuel Schmitt gelezen had, en dat ik dat wel een aardig boek vond. Ik wilde na het boek van Maarten 't Hart weleens een boek over Mozart lezen met wat meer structuur – en dit boek heeft als ondertitel 'roman'. Het lijkt erop dat het een autobiografische roman is: het beschrijft fragmenten uit het leven van een schrijver, die tijdens allerlei perioden van zijn leven als het ware verder geholpen wordt door de muziek van Mozart. Bovendien heeft het boek een aardige 'soundtrack': een cd met enkele stukken van Mozart en aanwijzingen in het boek wanneer je naar die stukken moet luisteren. Maar mijn hemel, wat een kitscherig en wat een stupide en wat een oppervlakkig boek is dit. Als je het niet meer zitten in je leven, omdat je vijftien bent, kikkert Mozart je weer op. En later leer je dat hij ook ernstige kanten heeft. En in zijn muziek klinkt de stem van God, jawel. Want we hebben allemaal veel ellende, meneer Schmitt heeft ...

Dit is nauwelijks een boek: tien gedichten slechts, ter gelegenheid van de gedichtendag, een paar weken geleden. Maar wat een gedichten! Sinds ik hier over zijn vorige bundel schreef, heb ik tijden niet meer aan Wigman gedacht, maar hij is toch wel een zeer begaafd dichter. Neem nu de eerste strofe van een gedicht dat 'Tiergarten' heet: Stof, roet, stormvuur. Het apenhuis in puin. Verbrande panters. Zebra's zonder huid. Diep onder rokend gruis hemelt een olifant, een hert hinkt weg en op het kerkdak hekst een condor rond. Een verbrande panter! (Hoe zie je dat ie verbrand is?) Een zebra zonder huid! (Hoe zie je dat ie een zebra is?) Al moet ik toegeven dat het hinkende hert en de heksende condor me dan weer wat minder doen. Ik hoop dat deze bundel de opmaat zal blijken van een grotere.

De romanschrijver Maarten 't Hart eindigt zijn nieuwe boek over muziek met een autobiografisch verhaal, waarin hij vertelt hoe hij Bach uitvoerde in een kerkje in Warmond. Dat verhaal, en daarmee het boek, eindigt als volgt: Natuurlijk volgde een benauwende nasleep, verzoeken uit het hele land, tot aan Friesland en Groningen en Zeeuws-Vlaanderen toe, om mijn Bach-concert op gerenommeerde orgels te herhalen, en al die verzoeken sloeg ik af, want het feit dat ik een uur lang te Warmond niet door de mand was getuimeld, garandeerde geenszins dat dat elders niet zou gebeuren. En daarbij komt: er zijn zo veel voortreffelijke organisten in Nederland. Laat hen toch voor publiek op al die prachtige orgels Bach vertolken, en laat mij nu maar verder doorwerken aan mijn vissersroman over het Psalmenoproer te Maassluis in 1706, waarbij de blinde organist J.H. Bruyninghuizen op een avond in zijn eigen huis door woedende christenen - vissers, kuipers, haringpakkers en nettenboetsters - werd gemo...