las!

Over Amerikaanse presidenten verschijnen ook tijdens hun zittingsperiode vermoedelijk wel vaker boeken, maar zelden zijn er vermoedelijk tijdens een presidentschap met zoveel bombarie zoveel boeken aangekondigd als tijdens het presidentschap van Donald J. Trump. Dat is enerzijds verwonderlijk voor een president die zo weinig belangstelling lijkt hebben voor boeken – er wordt door kwade tongen zelfs beweerd dat hij zijn 'eigen', door ghostwriters geschreven, boeken niet gelezen heeft. En tegelijkertijd is het begrijpelijk want slechts zelden zal een president zoveel opwinding hebben veroorzaakt onder het boekenlezende publiek. Ik heb de stroom tot nu toe aan me voorbij laten gaan – in interviews en recensies worden de belangrijkste feiten er toch wel uitgepikt en zo mateloos boeiend vind ik de killer clown  in het Witte Huis nu ook weer niet. Maar Too Much Never Enough  leek me interessant: geschreven door een volle nicht van Trump, Mary, de dochter van zijn overleden broer,

Cees Nooteboom schreef 'in de tijd van het virus' een dichtbundel, een oudemannendichtbundel, een oudemannendichtbundel die indruk maakt. In een nawoord aan het eind vat hij het gedicht, en de totstandkoming van het gedicht, die met elkaar samenvallen, samen: hij begon het in het zuiden van Europa, mijmerend over de oorlog, ergens in november vorig jaar en kwam in de loop van de tijd, vlak voor of tijdens het virus naar het noorden, waar hij het voltooide. Nooteboom is de internationaalste schrijver van Nederland – ook in het nawoord is er nu al sprake van een Engelse vertaling, welke andere dichter kan dat zeggen. Maar het is ook terecht: dit is een heel sterke bundel van een inmiddels 87-jarig fenomeen, die ondanks zijn grote successen nationaal lijkt te worden ondergewaardeerd. Het gedicht bestaat uit drie genummerde afdelingen en die ieder uit genummerde deelgedichten: drie kwatrijnen en een heel korte regel. Dat geeft aan het gedicht een melancholieke toon – er is

Drie maanden geleden waren sommige mensen bij voorbaat moe over de golf aan coronaboeken die over ons heen zou komen spoelen, maar ik kan niet wachten om me onder te dompelen. De wereld, de grote wijde wereld, verandert radicaal, waar de schrijver bij staat – en iedereen beleeft dat in zijn eigen kleine wereldje: het recept voor literatuur. Slot , een boekje dat Octavie Wolters in eigen beheer uitgaf, is hopelijk een voorbode van veel moois. Zij heeft ter plekke van de crisis iets weten te maken, in de vorm van een dagboek, want de eerste literaire vorm die een ramp of een oorlog uitlokt is die van het dagboek (Etty Hillesum, Anne Frank). Eigenlijk doet die genreindeling Slot geen recht, want het boek bestaat uit minstens drie lagen: er zijn illustraties die Wolters voor de wereldwijde crisis maakte, in het najaar van 2019, toen haar een persoonlijke crisis raakte – een diepe depressie. Er is het dagboek dat fris van de lever verslag doet van ongeveer de eerste twee maanden

Wat doe je als veertienjarig meisje van gescheiden ouders wanneer een beroemde schrijver van vijftig vol aandacht voor je is? Je valt voor hem en zijn charmes, je raakt aan hem overgeleverd, ook als duidelijk is dat hij de boeken waarin hij zijn talloze andere veroveringen onder jonge pubers – jongens en meisjes – voor je gesloten houdt. Vanessa Springorum beschrijft in Le consentement   de verhouding die ze in 1986 had met Gabriel Matzneff: het boek is geen roman, de naam van G.M. wordt discreet met initialen aangegeven, maar ik geloof dat er geen lezer is die niet weet wie er achter steekt: de man die inderdaad vooral in de jaren tachtig en negentig furore maakte in vrijzinnige Parijse kringen met zijn provocerende boeken over zijn veroveringen. Toch hebben die initialen wel een betekenis, want hoewel het schandaal rondom het boek inderdaad over Matzneff gaat, gaat het boek veel meer over Vanessa zelf. Het manipulatieve gedrag van de schrijver – niet alleen tijdens de relatie,

Wat is het leven? Onder andere: iets dat je doorgeeft. Hoe doe je dat in een tijd waarin er veel minder vanzelfsprekend is? Waarin een kind niet per se meer geboren wordt in een huwelijk tussen man en vrouw? En nog minder iets is dat sommige vrouwen soms overkomt? Waarin het een keuze is wanneer je een kind krijgt, en met wie? En wie er dan de rol van, bijvoorbeeld, vader op zich neemt? Het leven is bovendien steeds meer iets dat mensen op leeftijd desgewenst kunnen beëindigen. Zoals de geboorte een keuze is, zo wordt de dood dat ook, of in ieder geval: zo willen we graag dat de dood dit ook wordt. Dat zijn, laten we zeggen, nogal fundamentele vragen waarover deaslniettemin niet heel veel geschreven wordt in de Nederlandse letteren. Eric de Rooij lukte het niet alleen, maar het lukte hem ook nog om het een bij vlagen grappig en bij vlagen ernstig boek van te maken, over een homoseksuele man die werkt met mensen aan het eind van het leven en die van twee vrouwen los van elkaar he

Maigret is een detective die niet alles doorheeft – vooral zijn eigen motieven doorziet hij niet. In Maigret à l'école  komt er op een ochtend een man op zijn kantoor in Parijs – een onderwijzer uit een dorp in de Charente. De man zegt dat hij in dat dorp vals beschuldigd is van moord, en hij vraagt de beroemde commisaris om hem te komen helpen vrijpleiten. Waarom trekt Maigret zich deze casus aan? Hij maakt zichzelf wijs: vanwege oesters met witte wijn. Die krijgt hij in het dorp, Saint André-sur-Mer,  niet, ze zijn niet voorradig. Welk krijgt hij te maken met een gesloten dorpscultuur waar niemand het erg vindt dat de onderwijzer, zelf een buitenstaander, beschuldigd wordt van een moord op de dorpsgek, ook al is het niet heel erg aannemelijk dat het zo is. Gaandeweg ontdekt Maigret de ware toedracht, die natuurlijk behelst dat een van de dorpelingen het gedaan heeft, min of meer per ongeluk. Ondertussen heeft hij binnen een paar dagen tijd die dorpscultuur doorschouwt – wan