las!

Het mooiste heb ik dit jaar voor het laatst bewaard: vanmiddag las ik deel twee uit van Guus Kuijers Bijbel voor ongelovigen.  Het eerste deel vond ik vorig jaar al indrukwekkend, dit tweede deel is zo mogelijk nog beter. Ik geloof niet dat Kuijer tot nu toe veel prijzen voor dit werk gekregen heeft, maar ik verwacht eigenlijk dat voor hij bij de Apocolyps is aanbeland allerwege erkend zal worden dat hier een van de belangrijkste literaire prestaties in ons taalgebied van deze jaren geleverd is. Want wat vertelt hij de verhalen – in dit deel die van Mozes tot en met die van Simson (en Delila) met smaak, met verve, met talent. Wat komen al die bijbelse personages tot leven. Ik vond bij deel 1 al dat de titel 'voor ongelovigen' iets teveel nadruk legde op het atheïsme van de auteur, die dat eigenlijk in dit boek steeds overstijgt. Ik geloof dat menige gelovige net zo veel kan beleven aan dit boek als menige ongelovige. Bijbel voor mensen  zou een betere titel zijn, want daar

La superba  was het boek van 2013, in ieder geval in Leiden, de vroegere thuisbasis van de beroemde eminente schrijver Ilja Leonard Pfeijffer. Iedereen was het deze zomer aan het lezen, iedereen had het erover. En ik liep daar natuurlijk weer zo'n beetje achteraan en las het boek pas in de kerstvakantie. Het is inderdaad een interessant boek, een grote stap op weg naar het meesterschap van Pfeijffer. Want er was altijd iets vreemds aan hem, als schrijver. Hij moest het lange tijd in zijn literaire werk hebben van grootspraak, hoogmoed, hyperbolen. Zijn poëzie, vooral zijn vroegste poëzie, is soms een beetje veel vuurwerk voor een niet altijd even rijke inhoud. En tegelijk was het duidelijk voor iedereen die hem een beetje kende – ik ken hem maar heel, heel oppervlakkig, ik ken hem zoals een gemiddelde inwoner van Leiden van de afgelopen twintig jaar hem kent – dat er daarbinnen minstens twee inhouden zaten. Die van een beminnelijke, gevoelige jongen, die bijvoorbeeld in  De filos

Het leven in IJsland aan het begin van de twintigste eeuw, dat was een grote worsteling met de elementen en tussen de mensen onderling. En dan kwam ook de moderne tijd er tussendoor. Hoe deden die knoestige mensen dat? Die mensen uit een stuk, die vergroeid waren met hun stukje grond, die door enorme ijselijke omstandigheden op zoek gingen naar een schaap dat verdwaald was? Die niet van praten hielden maar wel degelijk wat voelden? Ik ben denk ik wel honderd keer opnieuw begonnen in Independent people  van de Nobelprijswinnaar Halldor Laxness. Ik heb het jaren geleden gekocht omdat het nu eenmaal op de lijst met de beste honderd boeken aller tijden stond die ik nog steeds moet aflezen. En ik wilde het lezen, maar kwam steeds niet door het mythologische deel heen. Tot ik dan tijdens deze kerstvakantie de tanden op elkaar zette en eindelijk aanbelandde in het deel dat speelt in onze huidige tijd (en dat begint op ongeveer een tiende van het boek). Ha, echte mensen! Maar eerlijk ge