las!

Vertaling: William Weaver. Volgens een citaat op het omslag is dit 'een van de weinige romans in enige taal die de totale verschrikking van Hitlers oorlog weergeeft.' Dat lijkt op het eerste gezicht vreemd, bijvoorbeeld omdat 300 van de 750 pagina's zich afspelen in de jaren 1946 en 1947, of omdat het slechts gaat om een handjevol personen van wie niemand ooit een concentratiekamp van binnen ziet. Maar de achterflap heeft gelijk. Juist door de doorwerking van die afschuwelijke oorlog te laten zien in de levens van een paar arme drommels, juist ook in de doorwerking van de jaren dat de oorlog voor de Grote Geschiedenis is afgelopen. Want dat is een van de duidelijke thema's van La Storia , de onbewuste, gruwelijke, alles verterende kracht van de geschiedenis die maar doordendert en het leven van de mens onverschillig vermorzelt. We zien dat aan de hand van het leven van een vrouw, die toevallig joods blijkt te zijn — zonder Hitler had Ida dat waarschijnlijk nooit gewet...

Er is een bekend verhaal over een aantal blinden die in het donker een olifant betasten, en waarvan er een denkt dat hij een lantaarnpaal te pakken heeft, een een tuinslang meent te ontdekken, en een een zeilboot vermoedt vanwege de grote oren. Zo'n verhaal is Moby Dick in zekere zin ook, maar dan met een verteller die de moeite doet om nu eens aan deze kant van de walvis te gaan staan en daar zijn verhaal te vertellen, en dan weer eens aan de andere kant. Die zijn onderwerp tegelijkertijd wetenschappelijk en antiwetenschappelijk benadert, zakelijk en romantisch, vanuit het standpunt van de walvisvaarder en dat van de liefhebber, enzovoort. Die een bont geschakeerd geheel toont en daarmee laat zien hoe weinig we eigenlijk begrijpen van een medeaardebewoner als de walvis. Een van de mooie dingen die romans kunnen is precies dat: een probleem van allerlei gezichtspunten laten zien, en tonen dat iedereen gelijk heeft en daarin nu juist de moeilijkheid schuilt. In dat opzicht is Moby...

Vertaling: Maria van Daalen, Antonio Petrocelli, Silvia Terribili Albino Pierro dichtte zijn werk in de jaren vijftig, zestig en zeventig van de twintigste eeuw in het dialect van zijn geboortedorp, Tursi. Zoals meer Europese dialectdichters werd die keuze waarschijnlijk deels ingegeven door nostalgie: door zijn studie en door zijn intellectuele bestaan, bracht hij vrijwel zijn hele volwassen leven buiten Tursi voor. Hij was dan ook een dialectpurist -- ook dat deelt hij met veel andere dialectdichters -- die zijn vrienden soms midden in de nacht opbelde om te vragen naar een zuivere dialectuitdrukking. Dit alles weet ik uit een inleiding uit een bloemlezing die een Italiaanse uitgever heeft uitgebracht van Pierro's werk in drie tallen: het Tursitaans, het Italiaans en het Nederlands. De uitgave heeft waarschijnlijk als eerste bedoeling om de Nederlandse lezer bekend te maken met het werk van Pierro, en in dat opzicht is het opvallend dat de inleidingen allemaal door Italianen ges...

Hoe kan het dat mensen - en vooral intellectuelen - de eenvoudige werkelijkheid niet zien hoe duidelijk die niet is? Hoe kan het bijvoorbeeld dat Europese communisten in de jaren veertig niet inzagen dat Rusland alleen nooit van Nazi-Duitsland had kunnen winnen? Dat is een vraag die George Orwell, van wie in dit boekje enkele essays verzameld zijn, zijn levenlang lijkt te hebben beziggehouden. Orwell wordt algemeen beschouwd als een belangrijke Engelsalige essayist, maar een van zijn grootste bewonderaars is waarschijnlijk Noam Chomsky, zelf een niet onbelangrijk politiek denker. Hij heeft de term Orwell's Paradox bedacht voor die onverklaarbare onwetendheid van mensen die beter zouden moeten weten. Tegelijkertijd vallen me, als ik Orwell's essays met Chomsky's ogen lees, toch ook wel op dat de twee denkers het op een aantal punten grondig oneens moeten zijn. Zo is Orwell in deze essays voor alles een individualist, iemand die het 't allerbelangrijkst vindt dat de men...