las!

Van Jeroen Brouwers heb ik maar weinig gelezen – genoeg om iedere keer te besluiten dat hij niet mijn soort schrijver is. In de ongeveer tien jaar dat ik dit weblog nu bijhoud, blijk ik slechts één keer over hem geschreven te hebben – niet bijster positief . Dat ik nu Datumloze dagen  las, is dan ook alleen maar omdat de Openbare Bibliotheken een app hebben waarop ze gratis wat luisterboeken aanbieden. Daar zit weinig bij dat me nu speciaal meer aantrok dan Jeroen Brouwers. Dus heb ik hiernaar geluisterd, en werd al snel het boek ingetrokken door de sonore stem van Jeroen Willems. En het speet me vervolgens niet. Datumloze dagen  gaat over een man die op zijn vijfentwintigste min of meer per ongeluk een jongen verwekt bij een vrouw van wie hij uiteindelijk niet houdt; die de jongen af en toe in de veertig jaar erna tegenkomt, zonder dat dit nu leidt tot erg warme gevoelens (integendeel); en die als hij vijfenzestig is op verzoek van die jongen helpt een einde aan zijn do...

Ik heb mijn hele leven te weinig van Goethe gelezen. Ik geloof dat van geen enkele andere schrijver ooit het marmeren beeld mij teveel in de weg heeft gezeten als bij hem. Ja, ik ken enkele van zijn klassieke gedichten en sommige daarvan zijn mooi. Zijn Faust heb ik wel gelezen, maar daaraan ergerde ik me (ongetwijfeld vanwege mijn domheid). Tegelijk staat dat marmeren beeld er, en ik weet dat ik er iets mee moet doen in mijn leven. Dat ik niet om een schrijver van die statuur heen kan, dat ik beter moet begrijpen waarom hij zo groot gevonden wordt. Misschien dat ik het nog eens moet proberen na deze biografie, bijvoorbeeld met de Wahlverwandtschaften.  Het gekke is alleen dat ook deze biografie, net geschreven, door een alom gerespecteerde Duitse Denker und Dichter , me ook niet echt dichterbij Goethe gebracht heeft. Ja, hij wordt geschilderd met al zijn onzekerheden, zijn zwakheden, zijn vertederende trouw aan zijn dode vriend Schiller, zijn bizarre verliefdheid als 72-jarig...

Zelfs de Wikipedia-pagina over Het diner vermeldt het: de New York Times heeft een negatieve recensie gepubliceerd over die roman van Herman Koch; een recensie waarin de schrijver voor de voeten wordt geworpen dat zijn personages zo immoreel zijn - dat de moeder die ontdekt dat haar verwende zoon een zwerver heeft vermoord, opmerkt dat die zwervers toch ook niet allemaal lieverdjes zijn.  Ik ben pas aan Het diner begonnen toen iedereen in Nederland het jaar al vijf jaar eerder tevreden op het strand had dichtgeslagen. Natuurlijk vind ik die kritiek van de NYT onzin, zoals vermoedelijk iedere Europese lezer. Sinds wanneer moet een roman een morele boodschap uitdragen? Het diner is een roman over zinloos geweld, en blijkt uiteindelijk te gaan over een gezin waarin zinloos geweld voor alle leden de regel is. Vrolijk wordt de lezer daar niet van, maar vrolijk hoeft de lezer ook niet te worden.   Tegelijk kan de lezer zich kennelijk wel vrolijk maken over de rare manieren in mo...

Hoe het leven van Gerard Reve in elkaar gezeten heeft, heb ik, net als iedereen, altijd geweten: de communistische jeugd, het verpletterende succes van de avonden, de drankzucht, Wimie, Tijger, Woelrat, Matroos Vosch, het katholicisme, het ezelsproces, de rechtse praatjes. Wie deze lijst niets zegt, kan zich in Nederland niet geletterd noemen. En over weinig andere schrijvers kun je zo'n lijstje maken: bij Willem Frederik Hermans of zelfs Harry Mulisch kom ik in ieder geval niet zo ver. Wat dat betreft is het dus wel terecht dat uitgerekend over Reve zo'n dikke biografie bestaat, van samen meer dan tweeduizend pagina's. Het eerste deel vond ik af en toe nog wel wat langdradig, maar dat komt misschien ook doordat het logischerwijs wat minder goed gedocumenteerd is. Het tweede en derde deel heb ik verslonden, al moet ik toegeven dat ik sommige bladzijden met gedoe met uitgevers over centjes heb overgeslagen. (Zulke dingen interesseren me niet eens als het mij eigen financiën...