las!

Eén reden om het boek van Ionica Smeets te lezen: om je een echte bèta te voelen. Ze zegt namelijk expliciet dat ze haar tips expliciet richt op bèta's, maar die tips geven mij de hele tijd het gevoel dat het inderdaad zo moet, dat je het niet beter kunt zeggen dan hoe Smeets het doet. Dus ik moet wel een bèta zijn. Leren wetenschappelijk te communiceren is als het leren van veel zogeheten 'soft skills'. Je hoeft weinig technieken te leren die je niet eigenlijk al beheerst; je hoeft niet vingervlug te worden of je geheugen in eindeloze sessies te trainen. Je moet leren praten en schrijven over je vak op een manier die je zelf ook prettig zou vinden. Praten en schrijven kun je enerzijds al. En anderzijds worden die vaardigheden nooit routine, hoe vaak je het ook probeert. Je moet toch altijd iets maken dat er nog niet is, dat in de omstandigheden past, die er nooit eerder waren; dat voor dit publiek bedoeld is, dat nooit eerder deze samenstelling had. Smeets heeft een so...

Mein Kampf  is een taboe: een verschrikkelijk boek dat je niet moet lezen, omdat het, ja, waarom? Omdat het misschien altijd nog lezers kan aantasten en veranderen in nazi's? De historicus Ewoud Kieft zou een voorwoord schrijven voor een wetenschappelijke Nederlandse editie van dit boek, maar die editie zou uiteindelijk niet verschijnen. Kieft besloot daarop het voorwoord, waarvoor hij al wel onderzoek zou doen, als een boek uit te geven. En dit is dat boek, een mengeling van een beschrijving van wat er in het boek staat, in wat voor omstandigheden Hitler het schreef, en in wat voor omstandigheden Kieft het las. Kieft heeft willen laten zien dat we het boek serieus moeten bestuderen, dat het taboe inmiddels eigenlijk contraproductief werkt. Het zorgt ervoor dat we het verontrustende, het griezelige niet confronteren: dat het boek, dat Hitlers boodschap aantrekkelijk is geweest voor zoveel verstandige mensen. Eigenlijk is zijn analyse van het boek nog niet eens zo verrassend i...

Het Grieks! Er zijn honderden redenen om dol op die taal te zijn. Omdat het een menselijke taal is. Omdat de Odyssee  erin geschreven is. Omdat het je de mogelijkheid geeft schaduwen van gedachten van enkele duizenden jaren geleden rechstreeks te aanschouwen, ook al kun je die gedachten nauwelijks nog begrijpen. De Italiaanse graeca Andrea Marcolongo heeft een boekje geschreven met "9 redenen om van het Grieks te houden" dat in Italië behoorlijk populair geworden is. Dat is ook wel terecht, het boekje is aanstekelijk en het is fijn dat er iemand is die zo enthousiast kan schrijven over de aoristus en de dualis. De basis van wat ze beweert – dat het Grieks zo uniek is – is een beetje onzin: er zijn meer talen die werkwoordelijk aspect hebben, of een dualis of naamvallen. Het Grieks is een menselijke taal en heeft dus de eigenschappen van een bepaalde menselijke taal, ook al zijn sommige aspecten dan uit sommige moderne Europese talen verdwenen. Maar het levert wel aardige ...

Ieder boek dat je leest, plooit zich naar de tijd waarin je het leest. En zo las ik  Karakter ,  de magistrale roman van Bordewijk uit 1938, ineens niet als een boek over hoe je door hard werken op kunt klimmen, hoe je als zoon vermorzeld kan raken tussen je vader en je moeder of over het vooroorlogse Rotterdam, maar als een boek over het feminisme. Het boek gaat over Jacob Willem Katadreuffe, onwettig zoon van de deurwaarder Dreverhaven, die de naam van zijn moeder, de handwerkvrouw Katadreuffe aanneemt, en die op zekere leeftijd ineens tot grote ambitie wordt gedreven en zich dan, ondanks allerlei tegenwerking van zijn vader en kennelijke desinteresse van zijn moeder met hard werken weet op te werken tot advocaat. Maar op de achtergrond speelt de hele tijd de vraag een rol of en hoe vrouwen en mannen van elkaar verschillen, en vooral: wat dit betekent voor het werk.