las!

Wat zijn er toch veel problemen op de wereld. Neem nu de mensen die in Oud Zuid wonen, of om preciezer te zijn, de mensen die in die wijk zijn opgegroeid. Die mensen willen misschien helemaal niet zo'n keurig aangeharkt leventje als van ze verwacht wordt; ze willen een dikke, ongecompliceerde negerin. Maar dan wel een die boeken leest. Of anders misschien toch maar hun vriendinnetje uit hetzelfde milieu. Alleen maar nette mensen gaat over zo iemand, een zekere David, die joods is, maar er zo donker uitziet dat hij vaak voor een Marokkaan wordt aangezien, en die in het algemeen voelt dat hij nergens bijhoort en nergens goed voor is. Ik heb toen het boek vorig jaar uitkwam een sympathiek interview met de schrijver gehoord, maar het is er toen niet van gekomen om het te kopen en te lezen. Omdat het nu genomineerd is voor de Gouden Uil, lag het weer in de winkel. Ik kocht het, op zoek naar een licht en vermakelijk boek, en dat is precies wat ik vond. Alleen maar nette mensen lijkt m...

De koningin van Engeland gaat ineens lezen. Bij toeval stapt ze de bus van de openbare bibliotheek binnen en zo ontdekt ze razendsnel de genoegens van het lezen. Ze begint er haar sociale verplichtingen voor te verwaarlozen, en vooral valt ze al haar talloze gesprekspartners lastig met vragen over boeken en schrijvers. Tot ze ontdekt wat er nog mooier is dan lezen: schrijven. The Uncommon Reader is een charmant boekje, en meer ook eigenlijk niet. In recensies op het internet lees ik dat het een satire is, en ik kan dat ook wel zien; en dat het een ode aan het lezen is, en dat ligt er dik bovenop; maar ik vond het vooral een vermakelijk boekje, dat ik vast weer vergeet.

Dit is het leven van Arnon Grunberg: 'Mochten er mensen zijn die zich door mij verwaarloosd voelen, staat het hun vrij op zoek te gaan naar mensen die minder aan verwaarlozing doen dan ik.' Dat schrijft hij in de inleiding van zijn nieuwe boek Kamermeisjes en soldaten , waarin hij reportages verzamelde over onder andere zijn reizen met Nederlandse soldaten in Afghanistan, zijn bezoek aan een Amerikaanse in een Peruaanse gevangenis, en zijn werk als kamermeisje in Oostenrijk en treinbediende in Zwitserland. Schrijvers moeten af en toe onder de mensen komen. Ik ben ervan overtuigd dat de Nederlandse literatuur beter af zou zijn als veel Nederlandse schrijvers niet de hele tijd allemaal romans zouden schrijven, maar in plaats daarvan genres die hun beter zouden liggen, zoals de reportage of het interview. Maar dat geldt dan weer niet voor Arnon Grunberg, blijkens dit boek. De schrijver loopt een beetje verloren rond in de meeste van deze reportages. Bovendien is de stijl niet alt...

De mens is een aap. Jaja. En het gedrag van de mens kan en moet daarom in de eerste plaats begrepen worden als het gedrag van apen, dus uit een biologisch oogpunt. Dat was dertig jaar geleden de stelling van Edward Wilson en kennelijk was dat controversieel. In een voorwoord dat Wilson in 2004 schreef voor een nieuwe druk, legt hij uit hoe dat volgens hem komt: in de jaren zeventig waren alle academici halve marxisten die werkten met een model van de menselijke geest als een blanco blad, die niets moesten hebben van biologische gepredisponeerdheid. En die geesteswetenschappers begrijpen niets van de echte, de harde wetenschap, dat vond hij eigenlijk in 1978 ook al. Ik geloof niet dat ik een marxist ben en ik vind het heel aannemelijk dat je menselijk gedrag in biologische termen kunt begrijpen. Maar ik vind niet dat Wilson erg overtuigend is. Hij geeft niet echt veel concrete voorbeelden van fenomenen die je beter uit een biologisch oogpunt kunt begrijpen dan uit een cultuurwetenschap...

Vertaling: Denys Johnson-Davies. Ik weet niet of er al veel literatuur over de overeenkomsten is, maar ik moest bij het lezen van Season of Migration to the North onweerstaanbaar denken aan L' Étranger . Er hangt eenzelfde broeierige sfeer van wantrouwen, de hoofdpersoon (Mustafa Sa'eed) van Salih is net zo gevoelloos als Meursault bij Camus, de taal is net zo zeer een combinatie van soberheid en spanning. Sa'eed is in zijn jonge jaren omdat hij zo talentvol was vanuit zijn geboorteland Soedan via Cairo naar Londen gestuurd. Hij heeft er een opleiding gevolgd tot econoom, kreeg in linkse kring een zekere aanhang hoewel je de indruk krijgt dat de kwaliteit van zijn werk eigenlijk te wensen overliet, maar werd vooral bijna letterlijk een vrouwenverslinder. Twee jonge Britse vrouwen pleegden zelfmoord om hem, met een derde trouwde hij om haar uiteindelijk in een Othello-achtige scene — er wordt herhaaldelijk naar Shakespeare verwezen — dood te steken. Oost ontmoet West...

vertaling: Ruben Verhasselt. Wat zijn de jaren negentig toch alweer lang geleden. Dat is zo'n beetje het enige echte gevoel dat ik heb overgehouden aan dit boekje met verhalen dat ik een tijdje geleden kocht op een station omdat ik moest wachten. Het boekje ziet er grappig uit, het bevat enkele korte verhalen en een novelle en volgens de flaptekst is het werk van Keret 'tot tranen toe grappig en tot lachen toe droevig'. Maar ik hoefte niet te huilen en ik hoefde niet te glimlachen. Het raakte me allemaal niet, de enigszins hysterische stijl, de manier waarop de personages de hele tijd extravert zijn op een vreemde manier of vreemd op een extraverte manier. De novelle gaat over een paar jongens die zelfmoord hebben gepleegd en erachter komen dat het leven na de dood precies hetzelfde is, in een soort Israël met alleen maar andere zelfmoordenaars (inclusief natuurlijk de incidentele terrorist die moet toegeven dat er van die zeventig maagden nog niet veel terecht is gekomen)...