Onno Blom en Ilja Leonard Pfeijffer. Oude en nieuwe Leidsche. Amsterdam: De Arbeiderspers, 2009.

-
Onno Blom en Ilja Leonard Pfeijffer. Oude en nieuwe Leidsche Een boek met verhalen over Groningen of Arnhem zou ik nooit hebben gelezen, maar in Leiden woon ik toevallig, dus deze 'kloeke bundel' (flaptekst) heb ik meteen gekocht toen ik hem bij de Ako op het Leidse station zag liggen.

De inleiding is raar. Oude en nieuwe Leidsche begint zo:

Leiden is beter dan Amsterdam. Je hoeft niet eens zo heel veel verstand te hebben van belangrijke dingen om dat in te zien.

Eerste zin van de tweede, eerste zin van de derde en eerste zin van de vierde alinea:

Maar waarom moeten we het eigenlijk hebben over Amsterdam? ...
Er zijn sowieso te veel schrijvers en zeker in Amsterdam. ...
Amterdam is tot op het bot provinciaal. ...

Is Leiden daarmee goed neergezet, de zoveelste stad waar men als beste kwaliteit kan aanvoeren dat men Amsterdam niet is? Dat blijkt eigenlijk niet uit de verhalen, waarin de hoofdstad verder nauwelijks voorkomt. (De enige uitzondering is een verhaal van Karel van het Reve waarin hij de roerige opstand van Amsterdamse studenten in de jaren zestig vergelijkt met de gezapige bezetting van een achterafzaaltje in het Leidse Academiegebouw.)

Er blijken maar weinig verhalen te zijn van mensen die in Leiden geboren en getogen zijn. Een prominent genre is natuurlijk het studentenverhaal, van Klikspaan tot Boudewijn Büch, over de dekselse antiburgerlijke student. Dat vond ik niet de leukste verhalen, zoals ik ook de verhalen die vooral gaan over de Breestraat en de Doelenstraat en de Hogewoerd en de Haarlemmerstraat en wat je nog meer kunt bedenken aan couleur locale niet het allerleukst vond (een 'verhaal' is een ingezonden brief van Huizinga uit 1923 waarin hij betoogt dat de Lange Mare niet gedempt moet worden). Het mooist vond ik de verhalen die zich min of meer toevallig in Leiden afspeelden, zoals het verhaal van A.F.Th. van der Heijden die vanuit Wassenaar in een dronken bui besluit naar een restaurant in Leiden te gaan en daar in een handgemeen verzeild geraakt. Dat verhaal had zich ook in Groningen kunnen afspelen, of in Arnhem, al had ik het in dat geval niet gelezen.

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

-
Afbeelding
Met een vertaling van Ton Naaijkens. Dit is het verslag van een mislukking. Paul Celan is een groot dichter die ook in Nederland gerespecteerde liefhebbers heeft, en door een van hen, de hoogleraar Duits en vertaalwetenschap Ton Naaijkens, in het Nederlands is vertaald. Celans verhaal - dat van een Duitstalige Roemeense Jood die na de oorlog het Duits opnieuw moest uitvinden om een glimp de verschrikkingen op te kunnen schrijven - is indrukwekkend, en zijn Verzamelde gedichten zijn in het Nederlands ongehoord prachtig opgeschreven. Maar het boek ziet er ook uit als een brok geblakerd beton, en het is me niet gelukt om er doorheen te breken. Ik begrijp niet wat ik als lezer verondersteld wordt te doen met een gedicht als: Das umhergestossene Immer-Licht, lehmgelb, hinter Planetenhäupten Erfundene Blicke, Seh- narben, ins Raumschiff gekerbt, betteln im Erden- münder. (Het alle kanten op gestoten steeds licht, leemgeel, achter planetenhoofden. Bedachte blikken, kijk- krasse
Meer lezen

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

-
Afbeelding
Vertaling: Huub Beurskens, Anneke Brassinga, Tsead Bruinja, e.a.. 'I celebrate myself' is de eerste regel van Walt Whitman's beroemde bundel Leaves of Grass uit 1855, die een paar jaar geleden, toen de bundel inmiddels 150 jaar oud was, in het Nederlands vertaald werd door 22 dichters. 'Ik bejubel mijzelf' is bijvoorbeeld de vertaling van de eerste regel, gemaakt door Anneke Brassinga. Ik bejubel mijzelf? Daaruit blijkt weinig uit de rest van de bundel, dat eerder een viering is van zichzelf, en dan vooral als zichzelf als een van de vele, vele, vele voorbeelden van hoe prachtig en groot en wijds en gevarieerd is. Whitman viert zichzelf, omdat hij leeft en daarmee deel kan hebben aan alles wat er is. Als Brassinga de enige vertaler was geweest, was die eerste regel misschien een reden geweest om het boek snel in een hoek te gooien: hier is iemand aan het woord die iets anders leest dan ik. Maar nu weet je dat er nog 21 kansen zijn, en lees je door. De mooiste vert
Meer lezen

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.

-
Afbeelding
  Jaguarman  is misschien wel het meest ambitieuze boek dat er dit jaar verschenen is. Raoul de Jong probeert er geloof ik niets minder in dan de zin van het leven te doorgronden.  Hij doet dat door een zoektocht naar de wortels van zijn vader – een Surinaamse man, die Raoul nauwelijks gekend heeft en nauwelijks kent –, en dat op twee niveau's: door een reis te maken naar Suriname, op zoek naar Jaguarman,  een mythische voorouder van zijn vader, die zichzelf in een jaguar kon veranderen; en later door zeven dagen in zijn Rotterdamse appartement in retraite te gaan volgens de regels van de winti.  Maar hij wil in Suriname niet alleen zijn vader of de jaguarman leren kennen, maar het leven zelf. Hij lijkt veel meer aangetrokken tot het regenwoud dan tot de stad, zoals hij ook meer aangetrokken lijkt tot de caraïben en de marrons dan tot de creolen. Hoe leef je samen met die wilde, op het eerste gezicht zo wrede natuur? Maar het boek wil nog meer zijn, een beschrijving van de geschied
Meer lezen