Dave Eggers. The Circle. London: Hamish Hamilton, 2013
Mae Holland is blij dat ze een baan kan krijgen bij het hipste bedrijf ooit: The Circle, een opvolger van Facebook, Twitter én Google ineen. Ze krijgt de eerste week nog wel wat kritiek dat ze niet actief genoeg is op de sociale media, maar trouw als ze is, begint ze snel genoeg de technieken onder de knie te krijgen die nodig zijn om steeds hoger te komen op de automatisch gegenereerde ladders van sociaal actieven binnen het bedrijf te geraken.
Met haar carrière gaat het daarna ook goed. Ze wordt een van de eerste medewerkers van het bedrijf die geheel 'transparant' raakt: alles wat zij meemaakt wordt gefilmd en kan via het internet bekeken worden. Bovendien staat zij aan de basis van een succesvolle strategie om het democratische proces in Amerika in handen van het bedrijf te leggen.
The Circle, is kortom, een satire, of een dystopie, een boek dat natuurlijk ook al vergeleken is met 1984. Alleen is het hier niet de staat die de controle in handen krijgt, maar een bedrijf.
Ik wilde The Circle al lezen, maar ja, een mens wil zoveel. Op de een of andere manier zette een stukje van de journaliste Beatrijs Ritsema me ertoe aan het dan toch maar te doen. Ritsema zegt dat ze het boek niet goed vond omdat ze Mae zo dom vond, en zich niet in haar kan verplaatsen.
Dat leek me een onzinnige gedachte, maar ik denk eigenlijk dat Ritsema wel een beetje gelijk heeft. Althans, het probleem is niet eens zozeer dat die Mae maar zo'n beetje meewaait met alles wat er gebeurt, zonder dat je precies begrijpt waarom; het probleem is dat er niemand in het boek nu echt een redelijk standpunt heeft. Er zijn de bijna religieuze goeroes die proclameren dat het misdadig is om ervaringen voor jezelf te houden, en er zijn de hysterische figuren die nog voor er iets gebeurd is al in een diep hol kruipen.
The Circle is een ideeënroman over wat er gebeurt met ons gevoel van privacy en op onszelf zijn, van vriendschap en van wat er van belang is in ons leven. Maar het is een ideeënroman zonder enig redelijk idee.
Eigenlijk zou The Circle indrukwekkender zijn wanneer het meer Brave new world was geweest, en minder 1984. Het gevaar (als er gevaar is, ik schrijf dit op een door Google geleverd blog, hallo, Google, bent u daar?) is meer dat die sociale media echt gezellig zijn; dat het delen en openbaar stellen van je informatie handig is, en in zekere zin ook prettig. Het gevaar is niet dat een en ander ons wordt opgelegd. Het gevaar is dat we het graag zo willen. En dat voel je bij Mae niet, die in eerste instantie zoals gezegd niet eens actief is op de sociale media. Uberhaupt komt er niemand in het boek voor die het gewoon wel gezellig vind in The Circle, en dat lijkt me een sterk gemis.
Dat neemt niet weg dat The Circle een onderhoudend boek is, wanneer je de premisse wil aannemen dat we ons echt enorme zorgen moeten maken omdat er figuren zijn die eropuit zijn om de wereld te domineren en die alle tegenstand aan het uitschakelen zijn. Eggers heeft een bewonderenswaardig oevre van heel goede boeken bij elkaar geschreven; daar is nu een licht, satirisch boek aan toegevoegd met zogenaamd een zware onderliggende boodschap.
Met haar carrière gaat het daarna ook goed. Ze wordt een van de eerste medewerkers van het bedrijf die geheel 'transparant' raakt: alles wat zij meemaakt wordt gefilmd en kan via het internet bekeken worden. Bovendien staat zij aan de basis van een succesvolle strategie om het democratische proces in Amerika in handen van het bedrijf te leggen.
The Circle, is kortom, een satire, of een dystopie, een boek dat natuurlijk ook al vergeleken is met 1984. Alleen is het hier niet de staat die de controle in handen krijgt, maar een bedrijf.
Ik wilde The Circle al lezen, maar ja, een mens wil zoveel. Op de een of andere manier zette een stukje van de journaliste Beatrijs Ritsema me ertoe aan het dan toch maar te doen. Ritsema zegt dat ze het boek niet goed vond omdat ze Mae zo dom vond, en zich niet in haar kan verplaatsen.
Dat leek me een onzinnige gedachte, maar ik denk eigenlijk dat Ritsema wel een beetje gelijk heeft. Althans, het probleem is niet eens zozeer dat die Mae maar zo'n beetje meewaait met alles wat er gebeurt, zonder dat je precies begrijpt waarom; het probleem is dat er niemand in het boek nu echt een redelijk standpunt heeft. Er zijn de bijna religieuze goeroes die proclameren dat het misdadig is om ervaringen voor jezelf te houden, en er zijn de hysterische figuren die nog voor er iets gebeurd is al in een diep hol kruipen.
The Circle is een ideeënroman over wat er gebeurt met ons gevoel van privacy en op onszelf zijn, van vriendschap en van wat er van belang is in ons leven. Maar het is een ideeënroman zonder enig redelijk idee.
Eigenlijk zou The Circle indrukwekkender zijn wanneer het meer Brave new world was geweest, en minder 1984. Het gevaar (als er gevaar is, ik schrijf dit op een door Google geleverd blog, hallo, Google, bent u daar?) is meer dat die sociale media echt gezellig zijn; dat het delen en openbaar stellen van je informatie handig is, en in zekere zin ook prettig. Het gevaar is niet dat een en ander ons wordt opgelegd. Het gevaar is dat we het graag zo willen. En dat voel je bij Mae niet, die in eerste instantie zoals gezegd niet eens actief is op de sociale media. Uberhaupt komt er niemand in het boek voor die het gewoon wel gezellig vind in The Circle, en dat lijkt me een sterk gemis.
Dat neemt niet weg dat The Circle een onderhoudend boek is, wanneer je de premisse wil aannemen dat we ons echt enorme zorgen moeten maken omdat er figuren zijn die eropuit zijn om de wereld te domineren en die alle tegenstand aan het uitschakelen zijn. Eggers heeft een bewonderenswaardig oevre van heel goede boeken bij elkaar geschreven; daar is nu een licht, satirisch boek aan toegevoegd met zogenaamd een zware onderliggende boodschap.
Reacties