Doris Lessing. The Golden Notebook. Harpers and Collin, 2013 (1962)

Het leven, het dagelijks leven, dat is altijd en overal een enorm gedoe. Neem nu de jaren vijftig, neem nu Groot Brittannië, of eventueel een van de kolonieën van Groot Brittannië. En stel je bent een jonge schrijfster en je hebt net een succesvol boek geschreven waarin je de idiote manier aanklaagt waarop het racisme in de kolonieën doorwerkt, en dat boek blijkt succesvol, hoe moet je dan leven?

Je kunt lid worden van de Communistische Partij, maar dat levert vooral ook een hoop getwijfel en gedoe op. Kun je er niet beter uitstappen? Hoe moet je de vrouwen helpen die je tijdens het canvassen tegenkomt en die gek aan het worden zijn omdat ze totaal opgesloten zijn in hun leven.

Je kunt affaires met al dan niet getrouwde mannen beginnen, maar dat is ook niet alles en levert ook weer een hoop gedoe op, want die mannen zijn soms wel leuk maar komen veel te snel klaar en beginnen dan opgewonden te vertellen hoeveel beter jij wel niet bent in bed dan hun echtgenote.

Er zijn weinig boeken waarin alle gedoe en geworstel zo levendig worden beschreven als in The Golden Notebook, dat het verhaal vertelt van twee vrouwen, doorsneden met de aantekeningen uit allerlei schriften die een van de twee bijhoudt om allerlei aspecten van het leven te vangen — wat er voor zorgt dat die werkelijkheid alleen maar gefragmenteerder raakt.

Je komt in dit boel echt heel dicht onder de huid van die vrouw, zelden heb ik zo de opwinding en de walging gevoeld van een vrouw uit de jaren vijftig. Het bboek documenteert een mislukte poging om het volledig leven te bevatten, en bevat daarmee het volledig leven.

Wat niet wil zeggen dat The Golden Notebook voor mij niet soms wel een beetje lang werd. Met name alle verschillende mannen kon ik soms moeilijk uit elkaar halen. Zij interesseerden me daardoor niet en daardoor vond im het weer moeilijker om te moeten lezen wat Anna allemaal wel of niet met hen besprak.

Maar daar staat tegenover dat het boek een ongekende historische sensatie geeft. Zo moeten de jaren vijftig geweest zijn, zo moeten ze hebben gevoeld. Zo'n enorm gedoe moet het zijn geweest om toen te leen, net als nu.



Reacties

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.