Hella Haasse. Dat weet ik zelf niet. Jonge mensen in boek en verhaal. Amsterdam: CPNB, 1959.
Dat weet ik zelf niet is een essay, of beter gezegd: het is een bundeling van een aantal lezingen die Haasse in 1959 had gehouden over de plaats van jonge mensen in de literatuur. Het is een uitgave die de CPNB zich nu op deze manier zeker niet meer zou veroorloven. De brede belezenheid die Haasse tentoonspreidt — moeiteloos worden allerlei hoogtepunten uit de Franse, Engelse, Nederlandse en Russische literatuur samengevat — zou nu helaas niet meer geschikt worden geacht voor het publiek van het boekenweekgeschenk. (Terzijde: voor zover ik kan zien is de enige verwijzing naar de Duitse literatuur een kort handwijfgebaar naar Tod in Venedig; die Leiden des jungen Werthers ontbreekt bijvoorbeeld geheel; misschien was de oorlog te vers, misschien kende Haasse gewoon geen Duitse literatuur). Bovendien heeft 'de commissie voor de collectieve propaganda van het Nederlandse boek' een voorwoordje geschreven, een nogal belegen voorwoordje, zo van: "Wij wensen U veel genoegen bij het lezen van deze bespiegelingen en het bekijken der reproducties die naar aanleiding van dit geschrift uit de veelheid van materiaal op dit gebied werden bijeengebracht".
Nu zou je nog kunnen zeggen: ach, wat een mooie tijd was dat toch. Maar Dat weet ik zelf niet viel me niet mee. Er wordt wel veel samengevat, maar er worden uiteindelijk weinig inzichten gegeven. Het blijft allemaal een beetje aan de oppervlakte: ooit zag men kinderen als kleine volwassenen, pas gaandeweg, en vooral vanwege de romantiek, zijn we ze een eigen plaats gaan geven. Waar het interessant zou kunnen worden — er zijn misschien parallellen aan te wijzen tussen Hamlet en De Avonden: in beide gaat het over een jongen die in machteloze afkeer jegens de eerdere generatie gevangen zit — zwaait Haasse heel snel weer af naar een ander onderwerp. De titel (die verwijst naar een Tartaars sprookje waarin een jongen dit zegt in antwoordt op de vraag hoe hij een mens moet worden) vind ik niet erg sterk, en de ondertitel al helemaal niet: Jonge mensen in boek en verhaal? Hoe zo boek én verhaal? Het gaat alleen maar over fictie, hoezo moest dat boek er dan eigenlijk in?
Je moet een schrijver beoordelen op haar beste werk. Ik heb geloof ik nog nooit een grote titel van Haasse gelezen. Dat moet ik toch eens doen, om te zien waaraan ze die titel van grande dame precies verdiend heeft.
Reacties
1. Breng je man terug
2. Breng je vrouw terug
3. Breng je vriend terug
4. Breng je vriendin terug
5. Win de loterij
6. Kantoorpromotie
7. Help haar zwanger te worden als ze de vrucht van de baarmoeder zoekt.
8. Volledige genezing van elk type ziekte.
9. Huwelijksverplichting
10. Help u bij het winnen van een juridische suite (schuldig of onschuldig) en onder andere.
Kortom, neem vandaag nog contact op met Dr. EDEDE voor eventuele problemen, want morgen is het misschien te laat ... Laat u niet storen als Doctor EDEDE er is om u te helpen. Neem vandaag nog contact met hem op via de zijne
e-mail: Ededetemple@gmail.com
OF
WhatsApp: + 2 3 3 2 3 5 8 8 7 8 2 5