las!

  In de afgelopen decennia is een belangrijke ontdekking gedaan in de vertaling van klassieke literatuur:: de zesvoetige jambe blijkt uitstekend te werken in het Nederlands. Deze is langer dan de vijfvoetige jambe, wat meer ruimte geeft om de inhoud weer te geven. Bovendien doet de zesvoetige jambe, voor de liefhebber, denken aan de klassieke vorm van de Nederlandse alexandrijn. Het resultaat is spreektaal met een duidelijk ritme, mede doordat de versregels vaak nét te lang zijn om slechts één zinsdeel te bevatten. Hierdoor vloeien de regels in elkaar over, al dan niet met enjambementen. Patrick Lateur gebruikt deze vorm in zijn vertalingen van de tragedies van Aischylos, waaronder Smekelingen , die ik recent heb gelezen. De oorspronkelijke tekst is grotendeels geschreven in drievoetige jamben. In de Griekse edities die ik heb ingezien, staan deze jamben vaak achter elkaar op één regel, met een harde cesuur precies in het midden van de regel. Lateur kiest ervoor deze traditionele indel

  Édouard Louis heeft een materialistische kijk op de kloof in de moderne westerse maatschappij: ja, er is een verschil tussen 'theoretisch opgeleiden' en 'praktisch opgeleiden', en een cultureel verschil dat zich steeds meer vertaalt in een politiek verschil. Maar de kern van het probleem blijft geld. In Louis' boeken is steeds een man aan het woord die komt uit een arm milieu in het noorden van Frankrijk. In zijn laatste boek, Monique s'évade,  is die man een bekend schrijver die soms worstelt met schuldgevoel: waarom heeft hij het zijn moeder aangedaan dat hij de ellende uit zijn jeugd heeft beschreven en op die manier naar publiek gemaakt?  En dan vertrekt zijn moeder, Monique, van de man met wie ze is gaan samenwonen nadat ze de vader van de verteller verliet. Die vader was gewelddadig, vaak dronken, en vernederde haar voortdurend. Uit het dorp in het noorden vluchtte Monique daarom naar Parijs waar ze een nieuwe man tegenkwam, die gewelddadig was, vaak dro

Salomé denkt aan de Griekse mythologie en leest Hella Haase, terwijl ze in de jeugddetentie zit omdat ze een jongen uit haar dorp een oog heeft uitgestoken. Ze verveelt zich daar ook, want de leerstof die ze krijgt aangeboden is niet hoger dan op havo-niveau. Ondertussen kijkt ze vol minachting naar bijvoorbeeld degene die geacht wordt haar psychologisch bij te staan: Tegenwoordig, als ik naar Frits kijk, zie ik niet meer wat ik eerst zag. Ik zie geen smeerlap met lang haar of een klootzak van tv. Ik zie gewoon een oude, domme man. Een figurant. Confrontaties is met andere woorden, een boek over een opstandige puber, een coming of age- roman. Salomé zoekt, zoals iedere puber, een verhaal, háár verhaal. Dat wordt haar door allerlei omstandigheden voortdurend uit handen geslagen. Om te beginnen is het verhaal van haar afkomst – met een vader uit Kameroen en een moeder uit Nederland – voor veel mensen niet te volgen. Voor de mensen in het Nederlandse dorp is ze een buitenlande

Afgezien van het feit dat we een regering hebben die bezig is om ons, net als alle geesteswetenschappers, het werk zo goed als onmogelijk te maken, zijn het gouden tijden voor de taalwetenschap. In de politiek telt de daad niet meer, het woord regeert: de grootste partij van Nederland kent geen concrete wapenfeiten, enkel grote woorden over anderen. Hoe word je zo populair met niets anders dan beledigingen, halve waarheden en onzin? Ook dit fenomeen valt natuurlijk binnen het domein van de taalwetenschap. Drie Leidse taalkundigen publiceerden deze week een boek over de kracht van taal in het openbare leven, met een bijzondere invalshoek: de verdedigingsstrategieën van politici en andere publieke figuren na controversiële uitspraken. Van 'Dat heb ik nooit gezegd', via 'Het is uit de context gehaald' en 'Ik was dronken' tot 'Moet je horen wie het zegt!' Prioriteiten Het boek imponeert alleen al door de overvloed aan voorbeelden. Het telt 3

  Geerten Meijsing is al heel lang heel oud. Hij noemt zichzelf zo in de Siciliaanse brieven,  en het achterplat bevestigt het "In Siciliaanse brieven ontmoeten we een oudere   schrijver die in de nadagen van zijn zelfverkozen ballingschap..." Maar je hoeft de brieven niet eens zo heel nauwkeurig te lezen om te merken dat de meeste van die brieven zo'n twintig jaar geleden geschreven zijn: er is bijvoorbeeld sprake van dat de maffiabaas Totò Riina 'tien jaar geleden' werd opgepakt, en dat oppakken gebeurde in de vroege jaren negentig. Riina is inmiddels alweer 7 jaar dood. Nu is Meijsing natuurlijk altijd een schrijver geweest van de melancholie, van het terugverlangen naar een oude chic, en het moeten accepteren dat dit verlangen hem financieel aan de rand van de afgrond heeft gebracht. "De Siciliaanse keuken is de keuken van de armoede, maar smakelijk", schrijft Meijsing, nadat hij eerst de lof van allerlei gerechten heeft gezongen. Dit geldt ook voor

  Het leven, het culturele leven is steeds meer een festival: je neemt een paar borrelnootjes, een biertje, bezoekt een grappige theatervoorstelling waarin ontzettend goed wordt geacteerd, neemt dan nog een biertje en luistert met een groepje anderen in de kleine zaal naar een oude Tochaarse dichter. Je kunt dat oppervlakkig noemen, nee, het is  oppervlakkig. Maar het is ook de staat van ons zijn, in de eenentwintigste eeuw, het hele leven is een festival, een aaneenschakeling van allerlei min of meer absurde momenten. In Festival van de Zuid-Koreaans/Amerikaans/Utrechtse dichter Mia You komt dat allemaal aan de orde: dichtbundels van anderen, Freud, het kapitalisme en AI, Mark Rutte, en het menselijk lichaam.  Een soort eenpersoonsfestival dat een parodie is op het festival, een reflectie op een festival, maar vooral ook een overweldigende bundel, in ieder geval voor iemand als mij, die nog nooit iets van Mia You gelezen heeft. Als ik het goed begrijp, heeft You haar gedichten in eers

De horrorroman Echo (2019) van Thomas Olde Heuvelt is een boek over wat in de negentiende-eeuw het sublieme werd genoemd: de combinatie van schoonheid en gruwel die tegelijkertijd enorm aantrekt én afstoot. Het hele horrorgenre is daar natuurlijk schatplichtig aan – die zoektocht naar het verlaten van alle ratio – en Olde Heuvelt maakt daar geen geheim van: ieder hoofdstuk begint met een (Engelstalig) citaat uit een klassieker uit het genre. Bovendien zeggen de personages over hun avonturen zelf dingen zoals: Dit hier was het soort ouderwetse horrorverhaal waar ik als jongetje op zou hebben gekickt. Ik negen jaar en mijn opa smekend zijn verhalen nog griezeliger en nog bloediger te maken, terwijl je wist dat er buiten meer jankte dan alleen de wolven en het high-pitched shrieken van de wind. Hier was je pay-off. Het verhaal waar je sinds je kindertijd op had gewacht. Als je wist hoe die verhalen gingen, dan accepteerde je dat Maria’s echo’s inderdaad de dolende zielen waren van